VU Magazine 1987 - pagina 286

Een jaar voor zijn arrestatie schreef hij de l<atholiel<e priester, Jos van Wely, over zijn problemen met het orthodoxe geloof en zijn mede-gelovigen. "Waar hoor i< eigenliji< thuis, w/at bèn ik, in godsdienstigen zin? U heeft al gemerl<t, dat ik volgens streng-gereformeerde opvattingen half heiden, half Roomsch ben.() Recht protestant. Nou, ik durf niet ja en niet nee te zeggen. Roomsch? Ook niet." Later zou ook het gebrek aan pastorale zorg dat hij, na het debacle van 1924, van gereformeerde zijde ondervond, in zijn afwijzing een rol gaan spelen, getuige een brief uit 1930 aan een andere pater, de latere fascist^ IVouter/.ufkie. "Ik geloof, en voel het als een brandende schande, dat vooral de deemoed ons protestanten te veel, veel te veel ontbreekt. En weet u wat zo vreemd is - voor mij althans - dat de katholieke geestelijken ons - mij - als mensch zoveel nader komen dan de predikanten." Het tweeslachtige in zijn houding tegenover de 'dogmatiek' verwoordde hij treffend in een gelijknamig gedicht dat In '33 verscheen In de bundel De stille tuinen dat - hoe prechtheid als deze werd door het gelovige leparadoxaal! - deels was geïnspireerd door een bezoek zerspubliek niet écht in dank ontvangen. Het veraan het Dominicaner klooster waar pater Van Wely als leden bleef de dichter Willem de Mérode tot zijn monnik leefde. dood in 1939 achtervolgen, ondanks het feit dat hij, na de 'misstap' van weleer, de 'praktizerende homosexualiteit' definitief zou hebben afgezworen en zichzelf, vèr van Dit zijn de stenen, sctierpgerand het tumult en welhaast als kluizenaar, had teruggetrokken En recht getioekt, die blok naast blok in het Gelderse Eerbeek. Uit overtuiging, volgens sommiGestapeld zijn tot hecht de wand gen; uit angst, volgens anderen, al kan het laatste gemakEn hoog zich het gebouw voltrok.

Portret van Willem deMérodeln1936 geschilderd door Alfred Löb. De schilder zou over zijn kennismaking met de dichter later schrijven: 'Je kreeg den indruk een van de wereld afgekeerd, eenzaam mensch voor je te zien, die toch voor de minste belangstelling, voor een goed woord buitengewoon gevoelig en dankbaar was'

O

De leer, die afweert en beschut, De sterkte, waar geen voeg of naad Verwijd kan worden of benut Door wie als vijand bulten staat. Op straat rumoert het luid gedruis Van kermis, markt en oorlog voort Maar vol van heimwee naar een thuis Klopt soms een vreemdling op de poort. Men opent: in een bloementuin Spuit een fontein zijn zevenstraal. Daarrond, op zuilen van arduin, Een gang met open zaal aan zaal. Hoe goed is 't hier te toeven, waar Het levend water is en zon; Zó diep de stilte of men, klaar Verzonken, Gods hart horen kon. De stalen mannen die hij zag Grimmig bij schietgat en kanteel. Zijn het dezelfden die Gods lach Hier dragen als hun kinderdeel? Hier heerst Gods Zoon, hier is Hijzelf Hier fluistert In het hart de Geest. Hij voelt zich worden als't gewelf Waaraan muziek kaatst van een feest. Waarlangs het licht glanst van een dis... Zijn tijdis om, maar wenend schier Zegt hij: ik weet dat God hier is! En allen dringen: blijf dan hier!

VU-MAGAZINE - JULI/AUGUSTUS 1987

'Ik nnoest bekennen dat een jongen niet van een jongen nnag houden. En dat kon ik niet.' keiijk aanleiding zijn geweest tot het eerste, en al bleef de 'knapenliefde' een onlosmakelijk deel van zijn leven en zijn poëzie. De tragiek van De Mérode's dichtersschap lag niet in de laatste plaats besloten in de geringe waardering en erkenning in eigen kring èn daarbuiten. Niet zonder rancune beschreef hij die tragiek in een brief aan een jongere vriend, Barend de Goede, aldus: "Als je het om de lieve christenen deed, zou je nooit een letter schrijven. Ais Christendlchter heb je een hoop tegen. Je wordt buiten je eigen kring amper erkend en de lieve broeders zorgen wel, dat je niet hoogmoedig wordt." En: "Je moet in dit pietluttige Holland eerst driedubbel dood wezen, voor ze zeggen: er zat toch wel iets goeds in." Sarcasme èn vooruitziende blik tegelijk. Want inmiddels hééft Willem de Mérode, zij het rijkelijk laat, de erkenning gekregen die hij als dichter ongetwijfeld verdiende, en zal hij, op 2 september aanstaande - zijn honderdste geboortedag - en nota bene in Uithuizermeeden, uitgebreid worden herdacht, D De feitelijke gegevens voor dit artikel en de illustraties werden hoofdzakelijk ontleend aan de omvangrijke biografie die Hans Werkman over De Mérode schreef onder de titel 'De wereld van Willem de Mérode', uitgegeven door de Arbeiderspers te Amsterdam. Hans Werkman verzorgde ook De Mérode's 'Verzamelde Gedichten', waarvan het eerste exemplaar op 2 september 1987 zal worden aangeboden. Verder wordt verwezen naar 'De Witte roos'; een bloemlezing uit De Mérode's gedichten, samengesteld en ingeleid door Hans Werkman en uitgegeven door Kok in Kampen, en naar 'Opwaartse Wegen; Een bloemlezing uit de poëzie der jong protestanten', samengesteld en ingeleid door Gert J. Peelen, en eveneens verschenen bij Kok in Kampen.

21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen