VU Magazine 1987 - pagina 386

Onder de vaak dikke lagen verf van oude meesters schuilen mysteries. Met behulp van onder meer infraroodreflectografie ontsluiert prof.dr. J.R.J. Van Asperen de Boer die geheimen. Een natuurkundige in de kunst. JOHAN DE KONING

Een dieper inzicht in het vakmanschap der oude meesters

A

ls een schilder de eerste verflagen op een paneel aanbrengt gaat er vaak een kunstwerk verloren: de schets die hij vooraf maakte. Kunsthistorici tonen reeds lang interesse in de 'ondertekening', maar tot voor kort waren er geen toereikende technieken om door groene en blauwe verflagen heen te dringen. Zo bleven de rokken van Maria een mysterie. Nu is echter niets meer heilig. De natuurkundige J.R.J. van Asperen de Boer ontwikkelde een nieuwe techniek die gebruik maakt van infraroodstraling en die inmiddels overal ter VU-MAGAZINE - OKTOBER 1987

wereld wordt toegepast, de infraroodreflectografie. Van Asperen de Boer werd onlangs benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de letterenfaculteit van de Rijksuniversiteit Groningen. "Zelf vind ik de getekende versie mooier dan de uiteindelijke," zegt hij, terwijl hij van een detail van 'Het Laatste Avondmaal' van Lucas van Ley den een gewone foto laat zien en een montage van de ondertekening. Van Ley den was een uitstekend tekenaar en de figuren op de ondertekening blijken nauwkeuriger te

zijn uitgewerkt dan de figuren die er overheen geschilderd zijn. Dit is echter een uitzondering. "In het algemeen blijven dit documenten die je moet kunnen interpreteren," gaat de hoogleraar verder. "De zwarte verf die gebruikt is voor de pupillen van de ogen blijft bijvoorbeeld zichtbaar. Maar kunsthistorici zijn niet in de eerste plaats in de esthetische waarde van de ondertekeningen geïnteresseerd. Ze worden vooral gebruikt als hulpmiddel bij de toeschrijving van schilderijen aan een bepaalde kunstenaar." Onlangs maakte hij een wereldreis om al-

31

Prof. dr. J.R.J. van Asperen de Boer Foto Bram de Hollander

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen