VU Magazine 1988 - pagina 265

dagen niet in haar op dit dertienjarige fenomeen, dat eiken morgen een reeks ingewikkelde boodschappen prompt uit haar luizige hoofdje afwerkte en daarmee vijfentwintig stuivers in de week verdiende, te offeren aan welke nieuwe wereldorde dan ook." De kleine Top (officieel: Anthonetta) kreeg het standsbewustzijn met de paplepel ingegoten. Haar opvoeding omschrijft ze als een "moeizamen groei zonder veel hogere idealen dan rechtoplopen, 'met twee woorden spreken' en met vork en mes eten." Het beroep van haar vader lijkt symbolisch: eerste luitenant bij de pontonniers. Deze bruggenbouwer probeert haar zo snel mogelijk terug te fluiten als ze op jonge leeftijd middels de literatuur in contact probeert te komen met de buitenwereld. "Och kind, al dat getimmer aan de weg...blijf maar liever middelmatig." Het spreekt haast voor zich dat zo'n drilmeester een hoofdstuk later bij een val van een paard zijn nek zal breken. Een geheel andere pedagogiek werd er op na gehouden door haar grootvader, een deftige koopman in vlas en lijnzaad, die zijn kleindochter niet graag iets verbood. Naefi"

schrijft dat hij haar verwende "als geen minnaar nadien". Ze bracht haar uren graag door in diens pakhuis, wat niet bevorderlijk was voor haar schoolprestaties. Ze zakte voor de eerste klas van de H.B.S. In een schetsje blikt ze er later op terug: "Ik had nooit gedacht, dat men op twaalfjarige leeftijd al zulk een familierouw teweeg kon brengen. Aan de koffietafel, met de voorbarige tulband, waarvan niemand durfde te eten, zaten we naast elkaar, de boosdoeners. De kostelijke zakdoek schoof hij onder mijn arm door. En plotseling lag er ook een sneetje tulband op mijn bord. Om mij hoorde ik opmerken dat ik dit niet verdiend had. (..) Toen sloot zich om mijn hand, die naast mijn bord lag, aanmoedigend een andere hand. Warm en zacht, een asiel... En een goede stem, die in mijn oren bleef tot op de huidige dag, bromde over de ontdane tafel, tot niemand persoonlijk, maar wereld-omvattend in zijn algemeenheid: 'Wat plagen ze dat kind toch...'."

T

op Naeff" zou het burgerlijke milieu, dat haar in haar jeugd zo benauwde, in haar romans en novellen op een ironische

manier beschrijven. De door velen opgemerkte paradox van Top NaefT, is dat ze het daarmee juist trouw bleef. Waarschijnlijk heeft Menno ter Braak de paradox als eerste geformuleerd: "Het is alsof zij niet genoeg kan krijgen van een milieu, dat zij met de koele belangstelling van de sceptische buitenstaandster honoreert." Ze werd "een superieure mevrouw-schrijfster" (Ter Braak) of het "zondagskind van onze letterkunde" (F. Bordewijk). Ook in het dagelijks leven bleef ze het betere Dordtse milieu trouw. Wat haar eraan bond was waarschijnlijk vooral een gevoel voor smaak. Ze schrijft: "Bij al wat er in de wereld veranderde, ten gunste, maar niet minder ten ongunste, behoorde de Merwestad nooit tot de ergste voorbeelden van luidruchtig uitbottende vulgariteit, bleven wij ook in dit opzicht een tikje 'eilands'." Een tikje eilands was ook het literaire milieu van voor de Eerste WeEen stadsgezicht op reldoorlog, waar ze toegang tot Dordrecht, rond kreeg. De coteriegeest werd nog niet 1900. In het vierde van rechts werd verstoord door misplaatste kritische huis Top Naeff geboren. geluiden en geruisloos nam de gene- Foto Gemeentelijke ratie van Top Naeff" en Ina Boudier Archiefdienst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen