VU Magazine 1988 - pagina 188

Prof. Veenhof in Zutphen over geloofsbeleving

Nieuwe oriëntatie aan het werl< van de Geest is nodig H e t k o m t e r o p a a n h e t loflied v a n de a a n b i d d i n g te h o r e n , dat i n h e t d o g m a ruist. M e t die u i t s p r a a k v a n de 1 9 d e - e e u w s e t h e o l o o g G u n n i n g g a f V U - h o o g l e r a a r prof. dr. J. V e e n h o f m a a n d a g 22 f e b r u a r i a a n dat d o g m a t i e k e n s p i r i t u a l i t e i t m e e r m e t elkaar te m a k e n h e b b e n d a n v e l e n d e n k e n . D e d o g m a t i c u s v a n de Vrije U n i v e r s i t e i t sprak o p e e n druk b e z o c h t e b i j e e n k o m s t er w a r e n z o ' n 130 b e z o e k e r s - v o o r de V U - V e r e n i g i n g (regio Gelderland) in Zutphen. Uit het geheel van V U - b i j e e n k o m s t e n in de a f g e l o p e n tijd l i c h t t e n w e de i n l e i d i n g v a n prof. V e e n h o f e n de b o e i e n d e g e d a c h t e n w i s s e l i n g die e r o p v o l g d e . E e n i m p r e s s i e , die a a n g e e f t h o e v i a de V e r e n i g i n g u n i v e r s i t e i t e n g e e s t v e r w a n t e n i n de s a m e n l e v i n g m e t elkaar in gesprek kunnen gaan.

Spiritualiteit is 'in', zo stelde prof. Veenhof. Zeker, we stuiten op secularisatie en kerkverlating, maar anderzijds is er een wijdverbreid verlangen naar heelheid, vervulling, zinervaring. De 'New Age'-beweging is daar een duidelijk voorbeeld van. 'Het is van groot belang dat kerken en theologen deze beweging serieus nemen, hun oren spitsen en ervan willen leren. Kennelijk zijn er behoeften, die door de kerken en de theologie niet worden vervuld.' Christenen hebben vaak een te beperkt wereldbeeld gehad. Prof. Veenhof vertelde dat vooral christenen uit de derde wereld met hun vaak geheel eigen spiritualiteit hem dat besef hebben bijgebracht. Onze cultuur legt alle nadruk op het verstandelijke kennen. Voor het kennen van God is echter een andere kennisvorm nodig: de kennis van het hart, die een blik geeft op het wezen, het hart van God. Onze tijd wordt gekenmerkt door het slinken van de geloofservaring. Ook in de kerken. 'De woorden klinken nog wel, maar ze roepen niets meer op'. We worden op onszelf teruggeworpen. Er heerst leegte, aangeduid met de term 'Godsverduistering'. In die situatie komt de vraag op ons af wat ons te doen staat vanuit een bijbelse spiritualiteit. De omgang met God als een ikGij-relatie, waarbij de Heilige

Prof. dr. J. Veenhof Foto: Martin Hollering Geest ervoor zorgt dat in die omgang ook iets meekomt van warmte en geborgenheid, is volgens prof. Veenhof essentieel voor die bijbelse spiritualiteit. Geen paniek Het eerste advies van de VUhoogleraar aan de aanwezigen was: geen paniek. We moeten nuchter de situatie onder ogen zien. En het kan ons tot troost zijn dat buiten West-Europa van een crisis in de christelijke geloofsbeleving niet kan worden gesproken. Christenen elders hebben vaak een heel andere levensinstelling. Verder zullen we ons opnieuw moeten oriënteren aan het werk van de Geest. Calvinisten honoreren vaak te weinig dat God ons in onze eigenheid respecteert. Hier citeerde hij het woord van de Pinksterman Du 12

Plessis dat de Geest een gentleman is. Hij wil onze menselijke gevoelens en emoties niet onderdrukken, maar inschakelen. 'Ik mag er zijn, wat in mij leeft mag ter sprake komen'. Vandaaruit zullen overgeleverde vormen opnieuw bezien moeten worden. De geleidingskanalen van het geloof liturgie, verkondiging, viering van sacramenten - zijn en blijven nodig, maar ze zijn wel toe aan vernieuwing en correctie. Het bevoogdende in veel traditionele kerkdiensten kan niet meer. Kerkdiensten moeten ontmoetingsplaatsen zijn, waar ook emotioneel iets aan te beleven valt. 'Dat kan gebeuren wanneer ik in het Bijbelverhaal mijn eigen levensverhaal kan terugvinden en wanneer door symbohek, stilte en meditatie het grote thema van Gods liefde tot in de diepere lagen van mijn wezen kan doordringen'. Kleine, overzichtelijke, bezielde en bezielende groepen waarin viering, pastoraat en praktische inzet centraal staan, achtte prof. Veenhof van vitaal belang voor het vinden of hervinden van een bezielend geloof. Zulke groepen - ook in de regio, ook in 'gewone' gemeen-

ten zou men ermee aan de slag moeten - kunnen broedplaatsen worden van nieuw leven. Jongeren In de discussie werd gevraagd of jongeren dankzij nieuwe vormen van spiritualiteit niet méér bij de kerk betrokken kunnen worden. Volgens prof. Veenhof kan de kerk jongeren alleen aanspreken als dit gedragen wordt door spiritualiteit. Te bedenken valt dat ook jongeren hun spiritualiteit hebben. De kerk heeft hun ervaringen nodig. Daartoe zullen ze de ruimte moeten krijgen. Tenslotte de vraag hóe het tot spiritualiteit kan komen. Ontvankelijkheid, iets op je af laten komen is voorwaarde, aldus prof. Veenhof. Training b.v. in de vorm van conferenties en retraites is noodzakelijk. Protestanten kunnen hierin heel veel van rooms-katholieken leren, aldus de VU-hoogleraar. D.B. van der Waals

D e volledige tekst van het referaat van prof. Veenhof met een samenvatting van de discussie is beschikbaar bij de afdeling voorlichting van de VU-Vereniging, postbus 7161, 1007 M C Amsterdam.

Aandachtig gehoor in de Zutphense Hanzehof. Foto: Martin Hollering

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen