VU Magazine 1988 - pagina 75

Banning (zittend, tweede van rechts) in Bentveld: Houvast voor waniiopigen. Banning als jong onderwijzer omstreeks 1907: Meer nog dan als sclioolmeester denkt Banning zich als predikant te kunnen inzetten voor de opvoeding van het volk. Banning (midden) tijdens de receptie ter gelegenheid van de opening van Kerk en Wereld in 1945. Links van hem Gravemeyer die met hem in St. Michielsgestel zat en die, met Banning, een maatschappelijker gerichte opstelling van de kerk propageerde.

sociale krachten die haar veroorzaakten, weten te overwinnen en tot een innerlijke struktuur dier massa's het zijne bijdragen."

P

as na de Tweede Wereldoorlog heeft het er even op geleken dat Banning's pogingen tot hervorming van politiek en kerk effect sorteerden. Tijdens de bezetting zag hij zich, met 800 vooraanstaande Nederlanders, gegijzeld in St. Michielsgestel. Dit gedwongen contact met "een soort élite van lieden" bood de gelegenheid om met enkele geestverwanten zich op de toekomst te bezinnen. Banning deed het naar twee kanten, "die merkwaardigerwijs elkaar maar in een paar personen raakten: naar de kant van de politieke, en naar die van de kerkelijke vernieuwing." Het is tekenend voor Banning dat hij andermaal de scheiding tussen de kerkelijke en de politieke vernieuwers merkwaardig vindt.

ken. Verklaarbaar is dan ook de euforie die zich van Banning meester maakt tijdens de presentatie van de nieuwe partij in 1946. "Er is een doorbraak!", roept hij bij die gelegenheid uit. "Er wórdt een nieuw begin gemaakt! Een nieuwe weg wórdt geopend, tot heil van ons volk! Hier is de Partij van den Arbeid!" Wat betreft de kerkelijke vernieuPolitiek gezien ligt in 'Gestel' de oor- wing ligt de oorsprong eveneens in de sprong van de Nederlandse Volks- oorlog, zij het dat in de hervormde beweging, die na de bevrijding de op- kerk daarmee meteen na de kapitularichting van de PvdA mogelijk tie al een begin wordt gemaakt door maakt. Een partij die, geheel volgens het instellen van de werkgroep 'geBanning's inzichten, de proletarische meente-opbouw' en door het aanmens- en maatschappijvisie achter gaan van interkerkelijke samenwerzich heeft gelaten, die de 'bevruch- king. In beide activiteiten ligt de tende werking' van het christendom wens besloten af te rekenen met het zal kunnen ondergaan door een 'per- denken in gesloten blokken, dat zelfs sonalistisch sociahstische' koers te binnen de kerken de toon aangeeft. varen, en die daarmee zeer brede la- De stichting van 'Kerk en Wereld', gen van de bevolking kan aanspre- kort na de oorlog in Driebergen, ligt VU-MAGAZINE—FEBRUARI 1988

'Wij socialisten zijn niet de heersers der toekomst. Wij zijn, nu en altijd en overal, de dienaren van het Godsrijk.' echter meer in de geest van Banning. De grondgedachte van dit door Banning als energiecentrum, scholingscentrum en conferentieoord omschreven instituut veronderstelt "een geestelijk vernieuwde Kerk, een Kerk nl. die uit haar zelfbeslotenheid zou zijn getreden en haar roeping had leren zien in een voor het Evangelie ontoegankelijke wereld." Banning wordt er 'hoofddocent' en sticht er een eigen sociologisch instituut. De (kerkelijke) sociologie zal hij als bijzonder hoogleraar, vanaf 1946 tot aan zijn emeritaat, bovendien beoe29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen