VU Magazine 1989 - pagina 38

Amsterdamse arbeiders betogen voor dienstweigeraar en hongerstalier Herman Groenendaal.

over eigen strijdkrachten kan beschikken. Wil hij zich van deze militaristische politiek distantiëren? "Ziedaar het minimum."

D

e Mahatma verzekert hem dat, mocht een bevrijd India oorlog gaan voeren, hij zich uit alle macht tegen zijn eigen regering zou verzetten. Maar hij blijft het als zijn verantwoordelijkheid zien om in officiële onderhandelingen de Congrespartij te vertegenwoordigen: zijn afwijkende mening over het leger laat hij daarbuiten horen. Voor De Ligt is zo'n "dubbelzinnige funktie" onbevredigend. Hoewel onder de indruk van Gandhi's 'stralende menselijkheid', blijft hij polemiseren tegen diens "reaktionaire maatschappelijke doeleinden."

'Om met hem iets ernstig te kunnen behandelen moest ik wel naast Gandhi op de vloer neerhurken.' Een "wereldomvattende vraagstuk" noemt De Ligt de militarisering van de Indiase bevrijdingsbeweging. In dit opzicht heeft hij een vooruitziende blik. Maar tegelijk heeft hij slechts oog voor het zuivere ideaal. De concrete maatschappelijke omstandigheden, waaronder Gandhi's strijd plaats vindt, interesseren hem minder. Op de hoogten van het Zwitserse bergland, waar hij sinds 1925 woont, bouwt De Ligt zijn principe van "geestelijke weerbaarheid" uit tot een complete cultuurfilosofie. Deze verkondigt hij in een lawine van achtergrondartikelen, studiebrochures en, tijdens zijn jaarlijkse bezoeken aan Nederland, in talloze cursussen, lezingen en debatten. Zijn encyclopedische werk. "Vrede als Daad" (1930-1933) geeft een theoretische en historische samenvatting van de "direkte aktie tegen de oorlog." "En wat 'de praktijk' betreft hoop ik kunnen aantonen, dat (...) wat werkelijk zedelijk is, nuttig, en wat werkelijk nuttig, zedelijk is." "Ge weet echter, dat sinds de fascistische geestesgesteldheid zich als een besmettelijke ziekte van land tot 36

land verspreidde, dit verzet (tegen de oorlog) sterk is verzwakt. De kansen op een nieuwen wereldoorlog (...) nemen dagelijks toe." Met deze sombere woorden leidt De Ligt in 1934 de conferentie van de War Résisters International (WRI) in. Precies honderd minuten duurt de vlammende rede, waarin hij zijn theorieën omzet in een strijdplan om het 'wereldomvattend bloedbad' te voorkomen De moderne militaire strategie van 'totale oorlog', zo betoogt hij, eist een totale inschakeling van het industriële achterland. De antimilitaristen moeten de kracht van de geweldloze actie nu stelselmatig inzetten tegen de Achilles-hiel van de oorlogsvoorbereiding: het 'moraal' van de bevolking. Arbeiders en intellectuelen, vrouwen en jongeren, allen kunnen direct of indirect hun medewerking aan het systeem weigeren. "Heel het raderwerk staat stil als uw machtig' geest het wil!" Een betrekkelijk klein percentage van principiële weigeraars in de sleutelindustrieën en de intellectuele centra zou al genoeg zijn.

HET

INTE 26-31 MA

Eb(

l'SSgEURW5<>'J^ OPn^ff

befaamde schrijver Aldous Huxley, internationale bekendheid. Zoveel, dat alle geheime diensten, van de Duitse Gestapo tot de Russische GPU, de antimilitaristische leider nauwlettend in de gaten houden. Maar op het beslissende punt blijft het 'plan-De Ligt' theorie. Zelfs de ntusschen is het strijdplan in Nederlandse vredesactivisten, bij de wereld", zo besluit De wie hij alom respect geniet, geloven .Ligt, "en zal het zijn weg wel nauwelijks meer dat de oorlog door vinden." Inderdaad laat de WRI het directe actie te verhinderen is. Sinds in verschillende talen verspreiden 1933 plaatsen ze de meer indirecte voor verdere studie. In 1937 krijgt strijd tegen fascisme en nationalisme een Engelse versie, Conquest of vio- bovenaan op hun agenda. Het pulence, dankzij een voorwoord van de bliek klampt zich vast aan zulke ge-

'I:

VU-MAGAZINE—JANUARI 1989

M|

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen