VU Magazine 1989 - pagina 58

tiënt niet verwijten, dat hij de huisarts manipuleert. Veel patiënten verwachten, dat de huisarts achter hen staat en hun "mondigheid" respecteert; ze zijn bereid hun "eigen verantwoordelijkheid" naar voren te schuiven, wanneer de arts tegen zijn zin een machtiging voor fysiotherapie of een recept voor eetlustremmende middelen moet verstrekken, ook al is hiervoor het wettelijk kader nog niet geschapen en blijft de medicus uiteindelijk verantwoordelijk. Eisend en agressief gedrag kan ontstaan, wanneer de huisarts zijn taakopvatting niet in overeenstemming kan brengen met het verwachtingspatroon van zijn patiënten.

Toch slaagt men er niet in eisend en agressief gedrag van de patiënt jegens de huisarts bevredigend te verklaren, wanneer men zich louter richt op de hulpvrager en de hulpverlener. Zowel in de visie van de huisarts op zijn vak als in het verwachtingspatroon van de patiënt spelen invloeden vanuit de samenleving een wezenlijke rol en juist hierdoor lijkt de discrepantie tussen de huisarts als medicus en als ondernemer te ontstaan en groter te worden.

I

n dit verband zou een blik in de richting van andere dienstverlenende sectoren in de westerse samenleving zeer leerzaam zijn. In een welvaartsstaat met een sterk accent op de ontwikkeling van het individu is de cliënt zelfbewuster geworden: hij kent zijn rechten, weet wat hij wil en wenst niet alleen deskundig maar ook vriendelijk, snel en met zo min mogelijk ongerief geholpen te worden. Ondernemers die In 1987 organiseerde het Nederland- hierop inspelen, hebben de grootste fotorolletjes se Huisartsen Genootschap een con- overlevingskansen: worden binnen een half uur ontwikgres met als titel Huisarts en patiënt: keld en afgedrukt, schoenreparaties duel of duet. Dit illustreert, hoe men binnen de geneeskunde geneigd is worden uitgevoerd terwijl men om de relatie tussen arts en patiënt wacht, en bij McDonald's krijgt als een op zichzelf staande eenheid men binnen vijf minuten een maalte zien, waarop als het ware de zege tijd voorgeschoteld. Oók de patiënt van Hippocrates rust. De samenle- kent zijn rechten en wil niet alleen ving wordt geaccepteerd als decor deskundig maar eveneens vriendevan dit "ballet of duet" maar verder lijk, snel en probleemloos worden gaat haar invloed niet. Alom wordt geholpen. Patiënten wegen de ernst nog geloofd in het idee, dat "een van hun kwaal af tegen de wachttijd goed huisarts zijn praktijk kan op- bij de dokter. Zeker in een stadspraktijk moet de huisarts het image voeden".

Patiënten wegen de ernst van de kwaal af tegen de wachttijd bij de dokter.

Foto AVC/VU

van vriendelijkheid hooghouden; kritiek op een onverstandige levenswijze van een patiënt moet zeer zorgvuldig worden geuit. Ook bij officiële instanties op het gebied van de gezondheidszorg zoals de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen onderkent en stimuleert men blijkens een reactie op het Bossche onderzoek de "cliënt/-patiëntvriendelijke benadering": de huisarts zal niet alleen gezondheidszorg maar ook gezondheids.yervfce moeten verlenen. In dit perspectief zullen de kosten van de gezondheidszorg alleen nog maar verder stijgen en het is kortzichtig om hiervan alleen de medici de schuld te geven. Hier laten zich tendensen in de samenleving gelden, die ook elders tot uiting komen; deze tendensen kunnen op zich niet als positief of negatief worden gekenmerkt, maar ze kunnen in een concrete situatie wel positief of negatief werken. In de relatie tussen hulpvrager en hulpverlener zullen deze tendensen wellicht moeten leiden tot een contract tussen arts en patiënt, waardoor de gesignaleerde discrepantie tussen taakopvatting en verwachtingspatroon weer overbrugd kan worden. Het zal de meeste huisartsen en in een later stadium ook specialisten veel moeite kosten om zich in te stellen op deze ontwikkelingen en een juiste handelwijze te vinden. Zolang men hierin niet slaagt, zullen conflictsituaties blijven voortbestaan, die voor arts en patiënt tot ergernis leiden. Tweederde van de geënquêteerde Bossche huisartsen vreest, dat men in de toekomst op de dokterspost vaker geconfronteerd zal worden met een agressieve benadering door de patiënt. Inmiddels is op de dokterspost een alarmknop geïnstalleerd. Wellicht kan men een voorbeeld nemen aan de röntgenoloog DeHssen en zich gaan wapenen. In de nieuwste catalogus met medische apparatuur van de firma Heiland worden spuitbusjes met traangas en een knuppel met een gaspatroon erin aangeboden. Volgens een woordvoerder van de firma bestaat er in Nederland grote belangstelling voor, vooral bij huisartsen. D

Ignace Schretlen is huisarts en projectleider van het onderzoek naar het functioneren van de centrale huisartsenpost te 's Hertogenbosch.

12

VU-MAGAZINE—FEBRUARI 1989

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen