VU Magazine 1989 - pagina 427

niet als het leidt tot categoriale maatregelen. Je moet persoonlijke meningen en wetenschappelijke gegevens goed uit elkaar houden. Iemand mag best zeggen dat hij een lesbische relatie geen goed opvoedingsklimaat voor kinderen vindt, ook al ben ik het daar niet mee eens. Maar hij mag niet zeggen: het is slecht, want we weten toch dat... Waarna er wat vage, quasi-wetenschappelijke opmerkingen worden gemaakt.

H

et is niet altijd nodig om mensen te willen veranderen. Als ik zelf iets lees, vind ik het vooral leuk als iemand me probeert te laten zien hoe iets in elkaar steekt. Niet alles hoeft gericht te zijn op verbetering. In het algemeen is de psychologie natuurlijk een beetje een teleurstelling. Er heeft een groot optimisme geheerst, er zou van alles verbeterd kunnen worden, en dat is allemaal een beetje tegengevallen. Dat geldt ook voor de ontwikkelingspsychologie. Maar op bepaalde terreinen wordt er wel wat tegenwicht gegeven aan algemeen geldende opvattingen. Het lesbisch ouderschap is daar nog te jong voor. Er is nog te weinig onderzoek naar gedaan om er nu al met zekerheid iets over te zeggen. In het algemeen zullen een heleboel mensen, als je diep in hun hart kijkt, zeggen dat dat niet goed kan zijn. Ik zou me kunnen voorstellen dat er over een aantal jaren voldoende onderzoek is, waaruit blijkt dat het niets uitmaakt. Dat er net zoveel gelukkige en ongelukkige kinderen uit voortkomen als uit andere gezinnen. Ten aanzien van crèches

VU-MAGAZINE—NOVEMBER 1989

heerste ook de algemene opvatting dat crèchekinderen ziehg zijn. Langzamerhand zijn er nu zoveel onderzoeksresultaten, datje kunt zeggen dat crèches niet slecht zijn. Binnen het onderzoeksterrein worden ook niet langer chrèchekinderen met thuiskinderen vergeleken, want om die vraag gaat het niet meer, maar verschillende soorten crèches onderling. De crèche is op zichzelf een gegeven. Nou, dat is dan toch heel relevant voor de maatschappelijke ontwikkeling. Voor de emancipatie van vrouwen is het belangrijk dat ze niet gebukt gaan onder een groot schuldbesef, als ze hun kindjes naar de crèche brengen.

I

k vind het altijd leuk als uit onderzoek iets van de verschillen tussen jongens en meisjes blijkt. Het gaat vaak om hele subtiele verschillen en je kunt er leuk over nadenken waar ze vandaan komen. Het is ook niet problematisch, zoals klasseverschillen bijvoorbeeld. Voor mij zijn sekseverschillen volstrekt neutraal. Ik weet dat dat voor andere vrouwen anders ligt en ik praat er ook wel over met ze, maar ik kan het niet meevoelen. Het verschil tussen de seksen, en de seksualiteit die er omheen hangt, is een heel boeiend gegeven. Zonder dat verschil is voor mij seksuele aantrekkingskracht bijvoorbeeld helemaal niet te verklaren. Men durft er tegenwoordig misschien minder voor uit te komen dat mannelijkheid ook aantrekkelijke kanten heeft, maar je hoeft het niet over mannelijk en vrouwelijk te hebben. Je kunt het ook bij eigenschappen laten: het explorerende en het

Drs. R. Kohnstamm (1937) studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit. Van 1971 tot 1984 was zij hoofdredacteur van Ouders van Nu, sindsdien van het maanblad Psychologie en het psychologisch fonds van uitgeverij Swets & Zeitlinger. In 1980 en 1987 publiceerde zij een tweedelige inleiding in de ontwikkelingspsychologie, 'Een kleine ontwikkelingspsychologie'. Onlangs verscheen een bundeling van haar columns in NRCHandelsblad, 'De veerkracht van het geluk'. Interview: Johan de Koning Foto: Bram de Hollander

behoudende, het strenge en het koesterende, het eisende en het toegevende. Die tegenstelhngsparen zijn op zichzelf wel interessant en belangrijk. Ik denk, al is daar geen onderzoek naar gedaan, dat het voor een kind prettig is als beide polen in de opvoeding vertegenwoordigd zijn. Een koesterende vader, dat is enig, maar dan moet moeder voldoende tegenwicht bieden. Dan keer je het om. Er zijn

heeft niet zonder meer te maken met te weinig mannelijkheid. Meer met het ontlopen van verantwoordelijkheden. Het verzorgd willen blijven. Een belangrijk verschil tussen kinderen en volwassen is dat kinderen relatief weinig de consequenties hoeven te dragen van hun eigen gedrag. Dat houdt nu erg lang aan: er is een grijs gebied ontstaan tussen kind zijn en volwassenheid. Jongeren hebben weinig verantwoordelijkheden waar ze, als ze zich er niet aan houden, de consequenties van moeten dragen. Ze moeten het wel heel erg bont maken en dan nog. Dat is ook voor hen zelf moeilijk: je hebt geen duidelijk kader en je leert ook niet wat het betekent om wel consequenties te moeten dragen. Het evenwicht tussen rechten en plichten is een beetje zoek. Maar het is zich nu wel weer aan het herstellen, daar ben ik vrij optimistisch over. En mensen krijgen weer meer het idee

In het algemeen is de psychologie natuurlijk een beetje een teleurstelling,' gezinnen waar dat gebeurt. Het is belangrijk dat ouders zichzelf geen geweld aan hoeven doen. Als je geen koesterende moeder bent, hoef je jezelf niet te forceren. En als je het wel bent hoefje ook niet te denken dat je anders moet zijn, omdat je anders zo traditioneel bent.

dat ze door hun gedrag iets kunnen reguleren aan de consequenties ervan. Dat geeft een veel groter gevoel van grip op je eigen leven. En dat is een van de kenmerken van volwassenheid.

9

E

r zijn momenteel heel veel infantiele verschijnselen in de samenleving, maar dat 29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen