VU Magazine 1989 - pagina 281

verguizing, van waaruit de verhouding tussen Belgen en Nederlanders nu al bijna 160 jaar wordt bezwadderd. 1830, het jaar van de Belgische Opstand, als gevolg waarvan België in de huidige vorm is ontstaan. Jaar vooral waarin het zelfrespect van het economisch verwelkende Nederland een gevoelige klap opliep. Nederland heeft zich tegen een afscheiding van de Zuidelijke Nederlanden heftig verzet. De publieke opinie werd daarbij ongemeen krachtig bespeeld, onder meer door middel van pamfletten die in ronkende bewoordingen opriepen tot de strijd tegen het geteisem dat in het donkere Zuiden op een scheuring uit was. "Het schuim der Natiën heeft met binnenlandsch verraad in ZuidNeêrland een zetel van geweld en misdaad opgeworpen - het staat gereed zich over ons te verheffen: en weldra zou het de rechten en de onafhankelijkheid van ons oude Grondgebied aangrijpen", zo luidt de binnenkomer van een dergelijk, uit oktober 1830 daterend pamflet. Waar ging het de getergde Nedér^ landers eigenlijk om? In eerste instantie om de vermeende teloorgang

van immateriële zaken als godsdienst, deugdzaamheid en vrijheid, schijnt het. Want, zo vervolgt de steller van het pamflet, "De vraag moet beslist worden, of de revolutie zal zegepralen over het wettig gezag; of verraad, oproer en geweld magtiger zijn dan de deugd der Nederlanders; of de Jacobijnen andermaal throonen en Godsdienst zullen omkeeren en of Oranje zal neerbuigen voor den banier der Hel." Maar het gerammel van de geldbuidel overstemde onmiskenbaar dit onstuimig gebrul der golven van deze recht nationale verontwaardiging: "Het geld de vrijheid van alle onze bronnen van bestaan, van onzen handel, van onze stroomen, van geheel onzen welvaart." Te wapen dus, en wel subiet, om "het monster der Regeeringloosheid en Dwingelandij" te verjagen.

tisme en katholicisme, én de omstreden hegemonie van de Nederlandse taal versus die van het Frans, de hoofdingrediënten waren waarmee het Belgisch separatisme was toebereid.

Geen wonder dat, toen de scheiding een feit was, het verlies van de Zuidelijke Nederlanden in ons land beschouwd werd als een wel zeer smadelijke nederlaag; een klap waarvan de nagalm lang geklonken heeft. En des te erger was de trots van Nederland gekrenkt, omdat de aloude godsdienstige vete tussen protestan-

die overheersing pas in 1814 een einde, toen het gebied dat we nu als Benelux kennen, onder koning Willem I werd samengevoegd tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Deze vorst komt de eer toe in België, naast het Frans, ook de erkenning van het Nederlands als officiële taal te hebben bewerkstelligd. En dat werd uiteindelijk ook één van de lonten die het kruitvat van de Belgische Opstand tot ontploffing zouden brengen. De hogere standen die zich zonder uitzondering in het Frans wensten uit te drukken, legden deze erkenning van het Nederlands namelijk uit als een dwangmatige invoering daarvan.

O

ud - zoals de opsteller van het bewuste pamflet suggereert - was het Nederlands eigendomsrecht van dit grondgebied op dat moment niet. Sinds 1795 in Franse handen, kwam aan

Te wapen dus, en wel subiet, om 'het monster der Regeeringloosheid en Dwingelandij' te verjagen.

Liberalen en katholieken in het Zuiden, die normaal gesproken niet on speaking terms waren, smeedden tegen deze inmenging in de taalkwestie hun 'monsterverbond'. De katholieke geestelijkheid zag in Willems propageren van het Nederlands een duivelse poging het calvinistisch geloofsgoed in de met name Vlaamse zultkoppen binnen te smokkelen. Onder dwang van pastoor en kapelaan zetten duizenden Vlaamse analfabeten een kruisje onder een petitie waarin geëist werd, "dat men aen Vlamingen en nog veel meer aan Walen het Hollandsch niet opdringe". Een gotspe, volgens Van Istendael, en een uiting van "de perfiditeit en de machtshonger van de katholieke Kerk" die "Vlaamse pummels" deed tekenen "voor de 15

Illustratie van Gerard Alsteens op het omslag van 'Het Belgisch labyrint'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen