VU Magazine 1989 - pagina 379

pragmatische reden: als we het niet doen, komen we om " we zijn zelfs al een aardig eindje op weg. Dus we moeten wel. Maar niet uit een innerlijke noodzaak: dat wij mensen, mannen en vrouwen, ook zelf deel uitmaken van de natuur. In de genetische manipulatie dreigt nu weer het gevaar dat de medische technici zich meester maken van de schoot van de

vrouw. Zij bepalen wat gezond is. Wat kan en wat niet. We moeten ons eens gaan realiseren welk euvel ten grondslag ligt aan onze westerse cultuur. Dat we de natuur verwaarloosd hebben omdat we haar veel minder belangrijk vinden en haar gemanipuleerd hebben uit economische motieven. En dat mannen - althans een bovenlaag - de macht in handen hebben genomen en de vrouwelijke bijdrage hebben verwaarloosd. En dat eigenlijk alle mannen ik generaliseer teveel - het VU-MAGAZINE—OKTOBER )989

gevoel hebben dat de vrouwelijke seksualiteit dichter bij de natuur ligt en bedreigend kan zijn. Waardoor er altijd weer mannen zijn die met veel agressie en geweld vrouwen verkrachten. Enfin, die hele seksuele factor.

D

it alles is een gedachtengang die ik heb ontwikkeld en natuurlijk moet er verder onderzoek gedaan worden. Maar er moet ook af en toe eens iemand zijn die alvast een lijntje uitstippelt. Als theoloog kom je dan bij de vraag: waar heb je het over als je het over de natuur hebt? Dan heb je het over de schepping. De reformatorische theologie heeft altijd weinig aandacht aan de schepping gegeven en een beetje wantrouwig gestaan tegenover de natuurlijke mogelijkheden van de mens. Want de mens is tot het kwade geneigd. Ze heeft het verbond en de verlossing door Jezus centraal gesteld. De katholieke theologie is altijd wat optimistischer geweest. Die legt ook een accent op de genade, maar gaat er niet vanuit dat we zelf niets kunnen en alles van de Heer moeten verwachten. De mens heeft de mogelijkheid om creatiefin de schepping te werken. Ik pleit voor een zicht op de schepping als een positieve mogelijkheid, die de mens als beeld van God tot haar realisering moet brengen. Als je met elkaar gaat praten en ziet hoe bepaalde zaken met elkaar verband houden, dan begint het werk pas. Maar als dat begin niet gemaakt wordt, blijft men denken dat wat wij in de feministische theologie ontdekken alleen een vrouwenzaak is. Het is waar dat ik nog steeds een

sterk geloof heb in de mogelijkheden van de mens en in de opdracht die ons is gegeven. Dat is nu juist het uitstaan naar het geheim Gods! De mens heeft iets heel eigens, dat ons onderscheidt van alle andere vormen van de schepping. Dat is dat er af en toe het bewustzijn is, hoe vaag ook, van de mogelijkheid van vervulling. Een cultuur veranderen is natuurlijk een bijna onmogelijk werk. Maar aangeven welke weg we moeten inslaan om tot verandering te komen, dat is voor mij altijd de bedoeling geweest van zowel feminisme als theologie. U zegt natuurlijk: wat is er terecht gekomen van wat je gedaan hebt? Zijn de leken in de kerk mondiger geworden en kunnen vrouwen priester worden? Dan zeg ik: er is ontzettend veel veranderd. Alleen niet in de leiding van de kerk, in de patriarchale structuren. Daar hebben we aan gewrikt en daar zijn we weer mee opgehouden, want

Catharina J.M. Halkes (1920) was sinds 1970 pastoraal supervisor aan de Katholielie Universiteit Nijmegen, waar zij in 1983 werd benoemd als eerste hoogleraar feministische theologie in Nederland. In 1986 nam zij afscheid met de rede 'Feminisme en spiritualiteit'. Van 'Met Mirjam is het begonnen' en 'Zoekend naar wat verloren ging' verschijnt binnenkort de Spaanse vertaling. Onlangs verscheen: '...en alles zal worden herschapen'. Interview: Johan de Koning Foto: Flip Franssen

Mensen die het er niet mee eens waren en een eigen groep vormden. Ik geloof er niet in dat dat zo een weldaad is. In dat opzicht ben ik door en door katholiek. Niet rooffö-katholiek, ik zeg liever katholiek. De paus spreekt niet namens mij. Vele vooruitstrevende katholieken zeggen - en dat is ook theologisch verantwoord: wij hebben een eigen verantwoordelijkheid. Bisschoppen zullen samen met de gelovigen steeds opnieuw moeten kijken hoe het ge-

'Er is ontzettend veel veranderd. Alleen niet in de leiding van de kerk, in de patriarchale structuren.' dat is verspilde energie. Maar er zijn talloze mensen die nog leven vanuit een geloof en een opdracht. De leken zijn zich ervan bewust geworden dat zij zelfstandig de kerk moeten dragen. Natuurlijk hadden we meer verwacht. Maar het mosterdzaadje is er wel en het is een leuk struikje geworden. Alleen nog geen grote boom.

I

k blijf toch tot de katholieke kerk behoren en ik zal er ook nooit uitstappen. In de reformatie zijn er iedere keer weer afsplitsingen gekomen.

loofsgoed verandert, omdat de tijd verandert. Als een bisschop of een paus daarin niet wenst mee te gaan, wil ik toch tot die homoseksuele man of vrouw hier in de stad zeggen: ik ga met jou aanstaande zondag te communie. Juist om te laten zien dat ik zo'n monolithische kerk, waarin de paus iets verklaart en wij allemaal ja en amen zeggen, niet wil. Ik voer de strijd binnen de kerk en ga niet met een eigen groep een nieuwe kerk vormen, die dan weer tegen de oude strijdt.

?

25

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen