VU Magazine 1989 - pagina 449

nelijk bijpassende gedrag. 'Een homo is nu eenmaal zo; kan gewoon niet anders', heet het in deze visie. Homo-zijn - kortom - is een 'geaardheid'. Met deze redenering is echter impliciet meteen ook het vonnis geveld: heteroseksualiteit is de norm, homoseks bijgevolg 'tegennatuurlijk'. Maar op vonnis én redenering valt heel wat af te dingen. Dat blijkt uit het recent verschenen proefschrift van Pim Pronk, bioloog, theolooog, ethicus. Een achterhoedegevecht? Vergeet het maar...

Utrecht, gjp), die de emancipatie als hoogste doel in het vaandel van hun wetenschapsbeoefening hebben geschreven." Niettemin wil Pim Pronk bepaald niet verhelen dat hij maatschappelijk gezien toch wel iets recht te zetten heeft. "Ook ik hoor dat gefluister", zegt hij. En smalend: "Het zijn toch zulke aardige jongens, hoor je dan. Maar ook: Mij best zolang ik er maar niets van merk." Vrijende jongens of meisjes op straat? Dat kun je op het platteland maar beter laten, zegt hij. "En ik vraag me zelfs af in hoeverre je je dat in dit tolerante Amsterdam kunt permitteren."

genomen morele standpunt tracht te verdedigen; een rechtvaardiging achteraf dus."

M

isschien nóg opmerkelijker is het feit dat u niet alleen de argumentatie van tegenstanders hebt gewogen en te licht bevonden, maar ook de motiveringen van degenen die zich, binnen en buiten de kerk, tolerant opstellen jegens homo 's. "Klopt. Het komt er in feite op neer, dat de tolerante argumenten, die tegenwoordig heel expliciet in de kerken naar voren worden gebracht, evraagd naar zijn motivatie eenzelfde stramien van redeneren tot dit onderwerp - puur vertonen als de meer historische, op wetenschappelijke belangraten over tolerantie jegens ho- basis waarvan men tot een onherstelling dan wel persoonlijke betrokmoseksuelen is nakaarten, zou roepelijke veroordeling kwam. In de men onwillekeurig denken. onderliggende argumentatie is volkenheid - reageert hij gestoken. Zegt bits: "Is dit een omslachtige Maar die gedachte is volgens u on- strekt niets veranderd. Men baseert formulering om te vragen of ik zelf juist. Wat is precies het nieuwe licht zich evenzeer op een natuurbegrip; homo ben?" Dat is het niet. De dat u op deze zaak werpt? zegt of denkt: 'tegennatuurlijk' als wantrouwende frons maakt lang- Pronk: "Ach, het is een ethisch men homoseksualiteit afwijst, en zaam plaats voor spotlach-rimpels proefschrift." (Wegwerpend gebaar:) 'natuurlijk' wanneer men vindt dat rond de ogen. Pronk, die een dag la- "Zo nieuw en opzienbarend is het het moet kunnen. ter aan de Vrije Universiteit zal pro- allemaal ook niet. Ik heb de argu- "Er heeft zich overigens wel degelijk moveren bij een curieus promotie- mentatielijnen die gangbaar zijn in een grote verandering voltrokken: duo - de ethicus prof.dr. H.M. Kui- de discussie rond homoseksualiteit, het natuurbegrip dat de basis vormt tert en de bioloog prof.dr. J. Lever - nauwkeurig nagelopen. Bij voor- en van de hedendaagse argumentatie is best bereid zijn keuze openhartig tegenstrevers heb ik bekeken of die pro of contra, is een totaal andere toe te lichten. Het onderwerp zelf argumenten consistent zijn, of ze dan die uit de tijd vóór Galileï, laat blijkens de titel van het proef- kloppen ja dan nee. Zo'n werkwijze Newton en andere erflaters van de schrift aan duidelijkheid weinig te ligt in een vak als ethiek natuurlijk natuurwetenschappen. Voordien wensen over. "Tegennatuurlijk?" wat gecompliceerder dan in de bèta- hanteerde men een normatief nastaat er op het robijnrode kaft te le- hoek of zelfs in de sociale wetenzen. De ondertitel luidt: "Typen van schappen. morele argumentatie inzake homo- "Toch kun je die ethische consistentie in principe meten. Ik denk dat ik sexualiteit". dat ten aanzien van een aantal arguPim Pronk ("Ik ben van eenvoudige menten met succes gedaan heb, komaf, vrijgemaakt opgevoed. En vooral waar 'de natuur' ter sprake homo, ja.") die naast zijn doctoraal komt. In de titel van mijn dissertatie biologie op een doctoraal theologie komt het woord 'christelijk' of kan bogen, zocht een onderwerp dat 'godsdienst' niet voor. Dat is heel beide vakgebieden verbindt. Zijn bebewust gebeurd. Het morele oordeel langstelling ging uit naar het thema over homoseksualiteit in de Neder- tuurbegrip. Uit de rege/maat die in 'ongelijkheid'. Het voorstel tot conlandse samenleving als geheel, de natuur werd aangetrofi"en destilcrete invulling - homoseksualiteit vormt het onderwerp van dit proef- leerde men dienovereenkomstige redus - van dat thema kwam van zijn schrift, al heb ik me in mijn onderpromotor: "Kuitert vond het zinnig gels: voorschriften dus, waaraan de dat ik dit onderwerp ook vanuit zoek vooral geconcentreerd op de mens zich had te houden. biologische invalshoek kon belich- standpunten in de kerk sinds de "Dat traditionele natuurbegrip is inTweede Wereldooriog. ten." gehaald door de wetenschap. Het Het maatschappelijk belang van zijn "Belangrijkste conclusie, vind ik moderne natuurbegrip, zoals dat nu keuze speelde een rol. "Uiteraard. zelf, is dat de theologie de vraag in de wetenschap gebruikelijk is, Maar ik had echt geen behoefte een naar de toelaatbaarheid van homo- heeft geen betrekking op /-ege/matigboek te schrijven vanuit een puur seksualiteit onmogelijk kan beant- heden en dus op normen, maar op emancipatoire doelstelling", meldt woorden. Aan de bijbel ontleende wetmatigheden in de ons omringenhij ironisch. "Ik kritiseer in dit argumenten komen altijd in een la- de werkelijkheid." tere fase van de discussie op de proefschrift niet voor niets ook proppen. Zij vormen de hulptroepen mensen als Rob Tielman (humaniswaarmee men het eigen, tevoren in- Dit moderne natuurbegrip beschrijft tisch hoogleraar homostudies te dus, schrijft niet langer vóór. En men

G

P

'Het zijn toch zulke aardige jongens, lioor je dan. Maar ook: Mij best zolang ik er maar niets van merk.'

VU-MAGAZlNE—DECEMBER 1989

7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen