VU Magazine 1993 - pagina 130

DEUITSPRAAK V ^envJ^^' d a s e r ^ _ . . de^ e ^ e^ a

Drinken

40

Als een leerkracht van een basisschool in een briefje de ouders verzoekt hun kinderen 'drinken' mee te geven, dan fronsen gewetensvolle, moedertaal-minnende ouders toch even de wenkbrauwen. Ik weet met hoe het u vergaat, maar 'drinken' - primair toch een werkwoord - gebruiken als zelfstandig naamwoord, en daarmee voorbijgaan aan het feit dat deze noodzakelijke bezigheid in het simpele v/oordje 'drank' al een toereikende vorm van verzelfstandiging heeft gevonden, klinkt me lomp en stompzinnig in de oren. N u zal ik de eerste zijn om te beseffen dat - in het onderhavige geval althans - het advies van de schoolleiding om de pupillen 'drank' mee naar school te geven, ook negatieve associaties kan oproepen. Maar op feestjes waar gastheer en -vrouv/ elkaar vragen of 'hun al drinken hebben', voel ik me toch altijd wat misplaatst. Beschaafde mensen immers, gewagen doorgaans van 'iets te drinken'. In onderwijsinstellingen voor de priUe jeugd wordt nu ook van b o venaf de taalverloedering in de hand gewerkt, is de eerste reactie op dit schoolse schrijven. Kan dit zo maar?, is de vraag die zich vervolgens opdringt. Ja, het kan, leert de Van Dale. Drinken is een overgankelijk werkwoord dat nu ook officieel te boek staat als een zelfstandig naamwoord dat 'vloeistof die men tot zich neemt' of'dat wat men te drinken krijgt' betekent. Blijft over de gewetensvraag of ook ik mij nu ga mengen in het koor dat 'Drinken! Drinken!' roept, niet als aamporing om en hloc de volle kelk terstond te ledigen, maar om het glas na lediging nog eens bij te vullen. Driewerfneen dus.

v u MAGAZIME M A A f i T J993

all®

7 6-^®^

I

ov aul"-; ^®

geven

^a, oV

Door D. Prinsen Waarom toch deze drukte?, vraagt men mij soms wat bevreemd als ik mijn gal spuw over disgenoten of mede-feestgangers die m alle oprechtheid menen te moeten signaleren dat 'jij meer drinken heb als hem'. Want taal, weet men in zo'n geval begripvol, groeit, evolueert en laat zich, zonder acht te slaan op rang of stand, in ieder opzicht kneden. Heel democratisch tovert men het ene voorbeeld na het andere uit de hoge hoed (Was het nu 'hun' of 'hen'? En 'betreffend' dan wel 'desbetreffend'?) om te bewijzen dat men zich bij de veranderlijkheid van de taal en haar gebruiker moet neerleggen. En telkens weer leg ik dan uit dat 'hun' of 'hen' een kwestie van naamvallen is, na de opheffing waarvan het spreken van de Duitse taal ons Nederlanders allengs moeilijker begon te vallen, dat bovendien het groeiend gebrek aan kennis in-

p,\n&^

zake de geslachten van woorden ('het Kabinet en haar standpunt') ons parten speelt bij het uit elkaar houden van Franse /e's en /a's, en dat het wegvallen van het onderscheid tussen 'dan' en 'als' (de zogeheten 'groter-als-cultus') ons berooft van de intuïtie waarmee wij, Engels converserend, in het verleden feilloos voor as oï than wisten te kiezen. Verandering is zelden een verbetering, vaak een nivellering of verarming, meestal een verslechtering. Vanzelfsprekend weet ook ik dat niets veranderlijker is dan taal, en dat het spraakgebruik van morgen wordt gevormd in (jonge) monden van vandaag. Maar deze wetenschap eist toch nog niet van mij, dat ik me zonder slag of stoot ge'wonnen geef? Ik vecht terug zolang ik kan, en spuw mijn gal. Wie weet ontstaat de fraaiste taal waar neoloog en archaïst bewust de confrontatie zoeken. Geachte leerkracht: mijn kind krijgt vooralsnog géén drinken mee naar school! Hoogachtend, uw D. Prinsen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen