VU Magazine 1993 - pagina 334

Jan Verhulst: "Ik heb geen zin om mijn mond te houden."

24 v u MAGAZINE SEPTEMBER 1993

zins coherente geschiedenis uit. Na verloop van tijd komen er verhalen over satanisme naar boven en gaandeweg gaan zij steeds meer op elkaar lijken. De therapie zelf lijkt bij te dragen aan de gelijkschakeling. De ontvankelijkheid voor verhalen over satanisme onder hulpverleners komt voort uit onzekerheid over hun vermogen om mensen met vage klachten te helpen. Aan veel mensen die met verhalen over ritueel misbruik komen wordt een 'meervoudige persoonlijkheidsstoornis' toegeschreven. Nu is mps binnen de wereld van de psychiatrie een buitengewoon omstreden fenomeen. Door sommige psychiaters wordt getwijfeld aan mps als 'echte' geestelijke stoornis. De symptomen zijn zeer dubbelzinnig, over een mogelijke oorzaak van de stoornis is nog weinig bekend. Dat is voor de therapeut een frustrerende zaak. Het is moeilijk om iemand te moeten helpen die zichtbaar Ujdt, zonder te weten waar de pijn vandaan komt. De socioloog Je/frey S. Victor meent dat therapeuten en mpspatiënten elkaar nodig hebben om aan beider onzekerheid een einde te maken. De verhalen van overlevenden van satanscultussen vormen een ideale verklaring voor het mysterieuze verschijnsel van mps. Ineens krijgt het ziektebeeld voor de therapeut duidelijke contouren; er kan een eenduidige oorzaak aangegeven worden: ritueel misbruik. Mps bestaat echt. De patiënt heeft het voordeel dat zijn of haar vage klachten eindelijk benoemd worden, zij lijdt aan een officieel erkende ziekte. In Amerika is op die manier een netwerk ontstaan van hulpverleners, politie-agenten en 'overlevenden' die elkaar bevestigen in het bestaan van het satanisme. En via dit netwerk zouden de verhalen wel eens overgewaaid kunnen zijn naar Engeland en Nederland. Er is echter een probleem bij het vaststellen van ritueel misbruik. Veel wijst er op dat mps-patiënten een kameleontische, manipulatieve persoonlijkheid bezitten en van de ene

Verhalen over duivels en heksen zijn archetypische gen uit het menselijk bestaan.

voorstellin-

rol in de andere schieten. Ze zijn niet direct de meest betrouwbare getuigen. Ze kunnen aanvoelen welke verhalen de therapeuten graag van hen willen horen. In die zin, zou je kunnen zeggen, zijn de verhalen over ritueel misbruik met de oorzaak maar veeleer het gevolg van de geestelijke stoornis. Niet dat er helemaal niets aan de hand is. Het hoeft niet zo te zijn dat al die mensen simpelweg pathologische leugenaars zijn. Er kan vermoed worden dat patiënten een ongelukkige jeugd hebben gehad, het is goed mogelijk dat een of andere vorm van kindermishandeling heeft plaatsgevonden. Ongetwijfeld bestaat er alle reden om bepaalde herinneringen te verdringen en van de ene huid m de andere te kruipen. Maar in de verhalen die de patiënten vertellen lopen waarheid en fantasie op moeilijk te ontrafelen manier door elkaar.

i^^^i^HBBH

Ruziezoeker

Daarbij komt, menen sommige onderzoekers, dat onder psychiaters, psychologen en hulpverleners een proces van 'groepsdenken' in werking treedt. Een zeker groepsconformisme is geen uitzonderlijk fenomeen; in elke vereniging, club of organisatie valt er wel iets van aan te treffen. In een vereniging van mensen is het altijd belangnjk om goede relaties met elkaar te onderhouden; wie gaat twijfelen aan wezenlijke vooronderstellingen waarop het netwerk berust, krijgt de wind van voren. Zo iemand kan stilzwijgend genegeerd worden, of uitgemaakt worden voor ruziezoeker; gebrek aan loyaliteit is wel het nainste watje een dissident kunt verwijten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen