VU Magazine 1993 - pagina 316

meer vluchten van het platform is immers allerminst zeker. En daar was het juist om begonnen: EURECA als herbruikbare, vrijvliegende satelliet die gedurende langere tijd onderdak zou bieden aan hoogwaardige wetenschappelijke experimenten. De zonnepanelen zouden ook worden opgeknapt voor een volgende vlucht. Net als vrijwel alle Europese ruimtevaartprogramma's moet EURECA echter een flinke veer laten. Vandaar dat als Rouppe van der Voort zegt dat "er heel wat is gebeurd, de laatste jaren", hij vooral doelt op de slinkende ruimtevaartbudgetten in de wereld. Het ene na het andere project wordt gekortwiekt. Prestigieuze bemande programma's krijgen er het meest van langs. Het lijkt erop of alleen satellieten voor telecommunicatie en aardobservatie genade kunnen vinden. Het zijn de kunstmanen die per saldo het meeste rendement opleveren en in de ogen van het publiek doorgaans als nuttig worden beschouwd. Maar wat moeten we in deze tijden met een Europese Space Shuttle, of met een grootschalig ruimtestation?

Dood spoor Temidden van de wereldwijde malaise in de ruimtevaart steekt Nederland nog redelijk gunstig af, meldt de Fokker-directeur. Het houdt niet over, maar de Nederlandse industrie lijkt de IRAS, de succesvolle tweede satelliet

Nederlandse

juiste gaten in de ruimtemarkt te vullen. EURECA is een mooi voorbeeld, vindt Rouppe van der Voort. Zonnepanelen hebben toekomst. Robots eveneens: Fokker wil graag een robotarm bouwen voor het Russische Mir-2 ruimtestation. En dan de payloads, de kastjes met instrumenten en experimenten in allerhande satellieten. Apparatuur die, zoals vrijwel al het ruimtetuig, moet 'droogzwemmen' in simulatoren. Ook deze maken deel uit van het assortiment van Fokker Space & Systems, veruit Nederlandse grootste ruimtevaartindustrie. En toch ziet 'FSS' zich genoodzaakt toenadering te zoeken tot een groter Europees consortium van ruimtevaartfirma's. In navolging van de vliegtuigfabriek gaat Fokker Space & Systems uit puur lijfsbehoud verder onder buitenlandse paraplu. Bovendien gaat het bedrijf zich, als het aan zijn commercieel directeur ligt, naast ruimtevaart toeleggen op hele andere zaken: verkeersregulering op autowegen, vaarroutes en luchthavens; milieubescherming. Is de ruimtevaart op een dood spoor beland? Rouppe van der Voort: "Ruimtevaart op commerciële basis is nog heel beperkt. Dat is in het verleden veel te rooskleurig voorgespiegeld. Wat serieproduktie betreft kan de Nederlandse ruimtevaartindustrie zichzelf nu redelijk bedruipen. Maar gun ons wat tijd, heb wat geduld. Het heeft negentig jaar geduurd eer de luchtvaart op het niveau kwam van vandaag. In 2050 zullen er ontwikkelingen zijn waarvan we ons nog geen voorstelling kunnen maken. We moeten dankbaar zijn voor wat er tot dusver is gebeurd, want er wordt op brede schaal gebruik van genaaakt."

Subsidie Ruim driehonderd kilometer boven de aarde zijn astronauten J e ^ Wisqff en David Low er in geslaagd de EURECA gereed te maken voor terugkeer naar de aarde. Tegen het einde van het jaar - eerst moeten andere firma's de satelliet inspecteren - zijn de twee zonnepanelen van Fokker terug in Amsterdam. Daar, in een clean room op Schiphol, worden de panelen nauwgezet onderzocht. Het is voor de eerste keer dat een satelliet met dit soort zonnepanelen na zo'n lange tijd op aarde terugkeert. Normaalgesproken gaan de panelen simpelweg verloren als de kunstmaan 'opraakt'. Het nieuwe, intrekbare type maakt hergebruik moVU MAGAZINE SEPTEMBER 1993

gelijk. Een fikse geldbesparing lijkt het gevolg, inaar door de onzekerheid rond nieuwe EURECA-missies wordt deze winst zo goed als zeker tenietgedaan. De meeste Nederlandse ruimtevaartactiviteiten worden door overheidsgelden gefinancierd. De staat is dus ook de grootste klant van Fokker Space & Systems. Dit jaar geeft ons land 230 miljoen gulden uit aan ruimtevaart, volgend jaar 240 miljoen. Het leeuwedeel wordt opgehoest door het ministerie van Economische Zaken. Rouppe van der Voort wil echter niets weten van de benaming 'subsidie'. Fel: "Het is geen subsidie, het zijn overheidsopdrachten die in opdracht van de gemeenschap worden gegeven. Die maakt er gebruik van. Het zijn dus de gebruikers die het geld voor bepaalde dingen willen betalen. De gemeenschap wil bijvoorbeeld telecommunicatiesatellieten. Dus kiest de overheid daarvoor. Wat wij doen is overheidsbeleid invullen." Wat Rouppe van der Voort betreft dient die gemeenschap goed doordrongen te raken van het nut van ruimtevaart. Zijn mening hieromtrent laat aan duidelijkheid niets te wensen over: "Alles wat in de ruimtevaart gebeurt is ten dienste van het mensdom. Dat is zo met ruimteonderzoek, met telecommunicatie, met aardobservatie en met microzwaartekrachtonderzoek. Het zijn de gebruikers die hiervan profiteren. Bovendien: we moeten geloven in de vooruitgang van de technologie, niet alleen als het gaat om ruimtevaart. We zijn een Europees land. Daar moeten we dan ook rond voor uitkomen en dus meedoen met Europese programma's." Er is een tijd geweest dat Nederland grotendeels op eigen kracht sateUieten bouwde. In 1974 werd de Astronomische Nederlandse Satelliet (ANS) gelanceerd, in 1983 de InfraRood Astronomische Satelliet (IPj\S). Vooral met de laatste gooide ons land hoge ogen in de wetenschappelijke wereld. Tot op de dag van vandaag promoveren onderzoekers op IRAS-gegevens. Plannen voor een derde nationale kunstmaan zijn er niet. Veruit het grootste deel van het Nederlandse ruimtevaartbudget gaat nu op aan vrijwillige en verplichte bijdragen aan programma's van het Europese ruimteagentschap ESA. In de praktijk schieten er voor ons land slechts enkele procenten over! Volgens Rouppe van der Voort waakt Fokker er echter voor een leverancier van schroefjes en moertjes te worden. "Als je een satel-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen