VU Magazine 1994 - pagina 326

Een beetje beschertnwaardigheid bestaat niet. In de ontwikkeling van het embryo kun je niet een bepaald moment aanwijzen waarop er een radicale kwalitatieve verandering plaatsvindt. ^^ H

Vindt u dat niet alleen meervoudig gehandicapten, maar ook embryo's beschermd moeten worden? "Dat vind ik inderdaad. Als je het hebt over beschermwaardigheid van embryo's, betekent dit dat je er geen experimenten mee doet. Men heeft het tegenwoordig vaak over een toenemende beschermwaardigheid vanaf de bevruchting. In dat begrip zit een retorische verhulling van het feit dat je vmdt dat experimenten wel mogen en vanaf een bepaald moment niet. Het begrip 'toenemende beschermwaardigheid' betekent niets. Een beetje beschermwaardigheid bestaat niet. In de ontwikkeling van het embryo kun je niet een bepaald moment aanwijzen waarop er een radicale kwalitatieve verandering plaatsvindt." H

Hen embryo heeft toch nog weinig met een persoon te maken? "Een persoon wordt gekenmerkt door bepaalde eigenschappen. Maar voor die eigenschappen is het niet essentieel of ze al dan niet tentoongespreid worden. Als ik slaap ben ik even beschermwaardig als wanneer ik op dit moment spreek. Het werkelijk cruciale moment is de versmelting van de chromosomen van man en vrouw, de bevruchting; vanaf dat moment is er iets ontstaan dat het vermogen heeft uit te groeien tot een individu. Het ziet er nog niet uit als een mens, maar het vermogen om uit te groeien tot een mens is compleet aanwezig. Dat is voor mij de basis om aan embryo's een volledige bescherm'waardigheid toe te kennen. Ik vind niet dat die eerste fase gelijkgesteld kan worden met het afnemen van bloedcellen. Bloedcellen hebben dat vermogen niet." H

De sleutelvraag in medisch-ethische debatten blijkt telkens weer: welk leven rekenen we tot het echte menselijk leven en welk niet. "Bij comapatiënten bestaat eenzelfde redenering. Daar wordt wel een onderscheid gemaakt tussen biologisch leven en biografisch leven. De gedachte is dat bij patiënten in een onherstelbaar coma er geen enkele communicatiemogelijkheid bestaat, en dat ze geen persoon meer zijn. Eigenlijk behoor je te zeggen: deze meneer

of mevrouw is er niet meer. Nog wel een levend lichaam, maar geen individu of persoon. Wel biologisch, geen biografisch leven. "Maar wat is het probleem van de comapatiënt? Dat hij allebei is. Hij is tegelijk degene die je nog kende en hij is het ook niet meer. Je kunt niet zeggen dat hij niemand meer is, daarom verzorgen we hem ook na twintig jaar coma nog. Het probleem los je vals op door te zeggen dat een van beide kanten niet meer bestaat. Dat is een schijnoplossing, het probleem wordt weggedefmieerd. Maar dan nog blijft de vraag: moeten wij behandelen en hoe lang moeten we daarmee doorgaan? Bij embryo's kun je, vanwege het ontwikkelingsperspectief, niet zomaar zeggen dat het lichaamscellen zijn. Er behoort wel degelijk beschermwaardigheid te bestaan. Bij iedere ingreep zul je moeten afwegen of die beschermwaardigheid geschonden mag worden. Maar je moet niet zeggen dat er geen beschermwaardigheid bestaat. Dat is het wegmoffelen van het probleem." I

De ethicus Reinders vindt dat het gevolg van uw standpunt over embryo's is, dat er kinderen met ernstige aandoeningen geboren zullen worden. Hij vindt dat een hoge morele prijs. " O f het een hoge morele prijs is, weet ik niet. Ik vind niet dat ieder onderzoek dat in principe mogelijk is, daadwerkelijk zou moeten plaatsvinden. Misschien dat onderzoek op embryo's belangrijke positieve effecten kan hebben, maar dat argument is onvoldoende. Het uitsluitend kijken naar het resultaat, is weer een utilistische manier van denken. O o k op mensen mag niet zomaar vrijelijk geëxperimenteerd worden." H

Inez de Beaufort zegt dat het vreemd is embryo-onderzoek te verbieden als abortus wel toegestaan is. Kortom: waar maak je je druk om? "Bij abortus is het probleem datje moet kiezen tussen twee morele actoren, het ongeboren kind en de vrouw. Het is voorstelbaar dat de nood van de vrouw de doorslag geeft. Ik vind dat een ander soort probleem dan het embryoonderzoek." I

Sta je als ethicus niet betrekkelijk machteloos? Wanneer bepaalde technieken, zoals prenatale diagnostiek of vormen van embryo-onderzoek, eenmaal ingang hebben gevonden, verdwijnen ze toch niet meer. "Dat klopt. Je kunt je wel in bepaalde discussies mengen. Momenteel is er het debat rond de vraag of je door middel van onderzoek te weten mag komen of je een jongen of meisje krijgt. Als het geslacht niet naar wens is, kan er vervolgens abortus plaatsvinden. Ik vind niet datje in Nederland zo'n techniek van sekseselectie moet aanbieden. Wat niet wegneemt dat je het dan vervolgens in België wel te weten kunt komen. Die gekke Hollanders, zeggen ze daar. "Je kunt er weinig tegen doen dat zulke voorzieningen aangeboden worden op de vrije

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen