VU Magazine 1994 - pagina 146

=1EB

Prof.dr. Jan de Moncliy: "Wanneer de patiënt een boer laat en spontaan 'vis!' roept, zijn we net zo ver van huis."

gen. Bovendien willen de Groningers weten waarom kleine kinderen juist weer vaker wèl een reactie vertonen op de plaats waar zij met de irriterende stof in aanraking zijn gekomen. Een baby die allergisch is voor koemelk krijgt diarree en krampjes, pas later komen daar eventueel jeuk of bulten op de huid bij.

Dubbelblind <

zijn er al zo veel. Hoewel we best "wat meer erkenning kunnen gebruiken. Het blijft moeilijk om geld te vinden waarmee we het noodzakelijke onderzoek kunnen financieren." Dat onderzoek, onder andere verricht door de 'Cara research groep Groningen', richt zich op een beter begrijpen van het ontstaan van allergieën, en op hun relatie met astma.

Afweer

12 v u MAGAZINE APRIL 1 9 9 4

Maar voor de noodzaak tot onderzoek ter sprake komt, legt De M o n chy eerst uit wat een allergie is. Het is een reactie, vertelt hij, van het lichaam op stoffen waarvan het technisch gesproken geen last zou mogen hebben. "Kijk, afweer tegen bacteriën, virussen of tumoren is nuttig; wanneer een mens zich in zo'n geval ziek voelt, is dat omdat het lichaam vecht tegen die bedreiging. Maar een lichamelijke afweerreactie tegen bijvoorbeeld pollen is volstrekt overbodig. En dat geldt dus ook voor de bijbehorende ziekteverschijnselen. Maar of het lichaam nu reëel bedreigd wordt of niet, het verweert zich door Immuun Globuline-E (IG-E) te produceren. Ergens in het lichaam, en dat hoeft niet de plaats te zijn waar het contact met de irriterende stof plaatsvond, wordt na een aantal tussenstappen histamine geproduceerd. Daardoor gaan de longen dichtzitten en de ogen tranen, loopt de neus vol, of begint de huid te j e u ken. Een enkele keer, bijvoorbeeld na een steek van een bij, kan zelfs een shock-reactie optreden, die dodelijk kan zijn." Dat zijn dan de gevolgen op de korte termijn. Afgezien van de shockreactie of een heftige astma-aanval, zijn ze niet veel meer dan hinderlijk; er valt mee te leven. Maar op het snot-

teren en hoesten volgt een pauze. En daarna komen, als lange termijn-effect, de ontstekingen. Het zijn die ontstekingen die de meeste schade aanrichten. Ze laten een soort litteken achter, dat op den duur een orgaan kan beschadigen. Vaak zijn dat de longen. Allergieën spelen dan ook een rol in het ontstaan van n e gen van de tien astmagevallen.

Veiligheidskleppen Al met al is een allergie een teken dat het immuunsysteem op hol is geslagen. "Voor alles waarmee het lichaam in aanraking kan komen heeft de natuur veiligheidskleppen ingebouwd", aldus De Monchy. "Samen vormen die een uitgebreid en ingewikkeld netwerk. Dat netwerk reageert sterker wanneer je je niet lekker voelt. Daarin ligt ook de relatie met stress. Ontstekmgscellen zijn gevoelig voor hormonen als adrenaline, en die komen vrij wanneer je met stress te kampen hebt." Die laatste uitspraak doet De M o n chy met enig voorbehoud. "Het verband is nog onvoldoende onderzocht", zegt hij. En dat zijn woorden die vaker zullen vallen tijdens het gesprek. De onderzoekers in Groningen proberen daarom fundamentele kennis te vergaren over het verloop van een allergie-aanval. Het vinden van een therapie is tenslotte bijna onmogelijk zonder voldoende begrip van de aard van de ziekte. Wat De Monchy en zijn medewerkers op dit ogenblik vooral bezighoudt is de vraag waarom allergieën zich niet altijd uiten op de plaats waar de allergene stof met het lichaam in aanraking komt. Inademen van uitwerpselen van de huisstofmijt kan leiden tot huideczeem, het eten van noten tot een reactie m de lon-

Zeer praktisch is het zoeken naar steeds effectievere methoden om uit te vinden waarvoor een patiënt allergisch is. Het probleem daarbij is, dat de patiënt niet mag weten welke stof wordt uitgeprobeerd; die kennis zou namelijk de onderzoeksresultaten kunnen beïnvloeden. Sterker nog, ook de vooropgezette ideeën van de arts moeten worden uitgeschakeld. Daarom is iedere proef 'dubbelblind': patiënt èn arts weten niet welke stof nu precies wordt uitgetest. Maar hoe kan een stof in bijvoorbeeld de maag v/orden toegediend zonder dat die herkend wordt? De Monchy: "We gebruiken daarvoor uiteraard een slangetje. Maar wanneer de patiënt daarna een boer laat en spontaan 'vis!' roept, zijn we net zo ver van huis. Soms verstoppen we het uit te testen voedingsmiddel in voedsel dat wel wordt verdragen. De ideale methode is gewoon nog niet gevonden." Het blijkt slechts een van de problemen van een allergoloog. Een ander is de onregelmatige reacties van patiënten die de ene keer niet reageren op een stof, waarvoor ze een volgende keer, wanneer ze lichamelijk wat minder in conditie zijn, wèl allergisch blijken. Voeg daaraan nog toe de onzekerheid omtrent de plaats waar de reactie zich zal voordoen, en het zal duidelijk zijn, dat het stellen van een diagnose een moeizame klus is, waarbij de kans op fouten niet uit te sluiten valt.

Leefwijze De achtergrond van de voortdurende toename van het aantal allergiegevallen zoekt De Monchy in de westerse leefwijze. Hij wijst op onderzoek, in Nieuw Zeeland gedaan onder immigranten uit Tokelau, een eiland in de Stille Zuidzee: "De bewoners van dat eiland leiden hun leven nog grotendeels zonder veel invloed van het westen; ze liggen daar nog rustig in hun hangmat. In het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen