VU Magazine 1994 - pagina 372

Ik heb altijd problemen met mensen die ongerijmde dingen geloven, of het nu communisteny gereformeerden of moslims zijn. Ik word zenuwachtig van het idee, dat je mensen ideologisch alles kunt wijsmaken. ^^ fratsen en altijd 'hoj' roepen. Dat laatste is nog door Hermans in 'Onder Professoren' besproken. Daaraan gaan zich dan dergelijke verhalen vasthechten. Maar ik moet zeggen, ik was in dat soort gedrag niet consistent. Ik ben democratisch en kan tegelijkertijd heel autoritair uit de hoek komen. Dat hoort bij me. In mijn zelfbeeld zit inconsistentie. "Het probleem is vaak, dat ik mezelf beschouw als een leeftijdsgenoot van mijn gesprekspartner. Dat bleek toen ik na mijn emeritaat bij de Juridische Faculteit een werkkamer kreeg op de Economische Faculteit. Ik zat daar tussen mensen van eenjaar of dertig, vijfendertig en wilde daarbij horen. Ik kan met echt over het werk praten en de mens op een afstand houden. Als het aan mij lag, dan zouden ze me tutoyeren. Maar ja, die mensen zagen me als een vader of een opa merkte ik dan. Bovendien kan ik niet altijd tegen tegenspraak. Dat uit zich wel eens in autoritair gedrag. Ik kan dan behoorlijk vals worden." H Zelfkennis is iets heel moois. "Ja hè. Toen jaren geleden Wattèl afscheid had genomen als rector wilde niemand anders rector worden. Ze hebben toen wat mensen gepolst en op een lijst gezet. Daar stond ik ook op en er is toen een rapport over me opgesteld. De pro's waren dat ik snel vergaderde en dat ik een toespraak kon houden zonder dat het gehoor in slaap viel. Mijn zwakke punten waren dat ik soms kort aangebonden was en dat ik slecht kon omgaan met marxistische die-hards. Ik citeer nu uit het hoofd: 'Hoewel hij voorgeeft dat het een spelletje is, kan hij grimmig uit de hoek komen en soms wordt hij vals.' Ik kan u wel zeggen dat ik die zinsnede bij de auteur heb ingefluisterd." H U was niet geïnteresseerd in dat baantje. "Nee, ik heb veel bestuurd maar nooit echt serieus. Het bleef steeds een spelletje." Uw toon tijdens dit interview doet vermoeden dat u de wetenschap en uzelf met een korreltje zout neemt. De rest van de wereld trouwens ook. Bent u wel eens serieus? "In de economie ben ik wel degelijk serieus, al-

tijd al geweest. Met name als het gaat over werkgelegenheid en milieu. De laatste tijd hoor je bijvoorbeeld weer het verhaal, dat volledige werkgelegenheid een onmogelijkheid zou zijn. Dat verhaal ken ik al uit 1947 toen ik op de afdeling Economisch Onderzoek van het Ministerie van Economische Zaken werkte. De oorlog was net voorbij en er werd beweerd dat we met geen mogelijkheid tegen de Verenigde Staten konden concurreren. We moesten leren leven met een voortdurend tekort op de betalingsbalans en met een permanent gebrek aan werkgelegenheid. De oplossing was massale emigratie. Eenjaar of tien later kenden we een flinke welvaartsgroei en een meer dan volledige werkgelegenheid. Als ik de verhalen nu hoor, dan heb ik het gevoel dat we terug zijn in 1947." ^ Waar komt zo'n idee dan vandaan? "Mensen praten elkaar na. Daar is op zich niets op tegen, hoor. Een peuter in de box moet dat al leren om te weten wie vriend en v/ie vijand is. Mensen zijn daardoor wel vatbaar voor onzin van anderen. H o e dan ook, het is natuurlijk raar om te denken dat Nederland ten onder zal gaan door Taiwan of Zuid-Korea. Waarom kunnen we niet blijven groeien bij een verstandig beleid?" Pen begint vervolgens aan een verhandeling over het Nederlandse belastingsysteem, dat volgens hem een averechtse uitwerking heeft. "We belasten werk terwijl we milieuvervuilende activiteiten buiten schot laten. Dat is precies verkeerd om", zegt hij. "Het is absurd dat op Schiphol bloemen uit Israël aankomen om op de bloemenveiling in Aalsmeer geveild te worden. Vervolgens vliegen we ze weer verder de wereld over. Dat betekent maar één ding, namelijk dat de kerosineprijzen veel te laag zijn. Iets dergelijks geldt voor het gezeul met varkens dwars door Europa. De lage energieprijzen lokken dat uit. Maar nu praat ik over actuele kwesties en we zouden het over het verleden hebben." I

Dat is geen ramp, zo vermijden we dat de indruk ontstaat dat u alleen maar over gedane zaken praat. Maar uit uw woorden blijkt andermaal dat u wat minder relativerend in het leven staat dan u voorgaf. Houdt u er soms principes op na? "Ja, toch wel. Ik ben een egalitarist en geloof, net als fan Tinbergen deed, in gelijkheid onder mensen. Ik vind dat het inkomen de onlust die een baan oplevert, zou moeten compenseren. Een hoogleraar zou veel minder moeten verdienen dan een kippenvanger. U weet wat die doet?"

B

H

'5 Nachts in een schuur kippen vangen die voor de slacht zijn bestemd, neem ik aan. Een rotbaan dus. "Precies, en een hoogleraar heeft licht en aan-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen