VU Magazine 1994 - pagina 53

-J

meelijwekkend. In oktober werd in München een congres gehouden over gezamenlijke Russisch/Europese ruimteprojecten. Halverwege een lezing verhief een Moskouse industrieel zich opeens uit zijn stoel, greep een microfoon en bulderde: "Ik ben directeur-generaal van N P O Machinostroenje. Mijn bedrijf heeft veertig projecten klaarliggen voor samenwerking. Komt u alstubHeft naar ons toe. Het nummer van mijn h o telkamer is 536." De zucht naar westerse valuta is terug te vinden in alle geledingen van het communistische bolwerk dat het ruimtevaartprogramma ooit was. Bezoekers die video-opnamen v/illen maken in het vluchtleidingscentrum in de Moskouse voorstad Kaliningrad wordt verzocht vijftig dollar neer te tellen. O o k in het museum van Sterrenstad, het trainingscentrmri van de kosmonauten, mag fotograferen en filmen niet zomaar. Een caissière is druk doende met het stempelen en paraferen van recuutjes voor buitenlandse bezoekers: foto's maken kost tweehonderd roebel (zo'n veertig cent), fdmen vijf keer zo veel. In Gagarins voormalige studeerkamer trekt de gids een lade van het bureau van de ruimteheid open en tovert er een stapel brochures uit: een dollar per stuk, alstublieft.

Klaar voor de start: een drietal ruimte vaarders, onder wie een betalende Franse passagier, voor de bus die hen naar de gereedstaande Russische raket zal brengen.

"Wij willen brood, geen Spoetniks!" Die hartekreet stond kort na de opkomst van perestroika te lezen in een ingezonden brief in een Russisch dagblad. O p de keper beschouwd is het niet verwonderlijk dat de gemiddelde Rus zich niet langer verbonden voelt met zijn landgenoten die de aarde omcirkelen. Buitenstaanders krijgen echter de onmiskenbare indruk dat er wel wat erg bruusk wordt afgerekend met het verleden.

House-party Zo kende het 'Park voor Economische Verrichtingen van de Sovjetunie' in het noordoostelijk deel van Moskou, tot voor enkele jaren een Kosmospaviljoen. Het gebouw, zo groot als een fikse beurshal, stond tot de nok toe vol met ruimtetuig op ware grootte. De geëxposeerde satellieten en raketten zijn inmiddels terzijde geschoven. Nadat er onder meer een grootse house-party in het statige paviljoen is gehouden, hebben blinkende Amerikaanse importauto's nu bezit genomen van de hal. Achterin deze showroom met onbetaalbare sleeën is een manshoog schot geplaatst. Daarachter staat een aantal levensgrote replica's van satellieten, die in de jaren zestig en zeventig de maan. Mars en Venus bezochten te verstoffen. "Auto's zijn voor Russen momenteel nu eenmaal belangrijker dan ruimtevaartuigen", zegt de gids droogjes, als er verontwaardigde kreten opklinken in haar gezelschap. En ze werpt een steelse blik op een verlengde Buick.

f en bemande Soyoez-capsule keert terug naar de aarde. Op een hartelijke ontvangst van de bevolking hoeven de rulmtevaarders niet te rekenen: de gemiddelde Rus zal het een zorg zijn wat de kosmonauten In de ruimte uitvoeren.

O p loopafstand van het 'Kosmospaviljoen' priemt het reusachtige Spoetnikmonument de hemel in. Samen met het eveneens huizenhoge standbeeld van Joeri Gagarin aan de Leninski Prospekt vormt dit gevaarte een onontkoombaar symbool van de Oude Tijd. Het monument torent hoog boven de stad uit en werpt een schaduw op de Kosmonautenallee: een laantje waar de bustes van een half dozijn ruimtehelden van weleer is geplaatst. De onvermijdelijke Gagarin wordt geflankeerd door 's w e relds eerste ruimtevrouw Valentina Tereshkova, de eerste ruimtewandelaar Alexei Leonov en hoofdconstructeur Sergei Koroljov, het brein achter de Russische hemelbestormingen van het eerste uur. De niet aflatende verering van de in 1968 verongelukte Gagarin, toch het ultieme symbool van de Sovj et-propagandamachine, is opmerkelijk. O o k de jongere generatie werknemers in de verschillende ruimtevaartinstallaties praat vol ontzag over Kosmonaut N u m m e r Een. Overal hangt zijn portret, overal wordt zijn verhaal verteld. Gagarin is de enige Held van de Sovjetunie die in de hele wereld populair werd. De gepaste trots over dat wapenfeit is nog steeds voelbaar - in Moskou èn in Kazachstan.

v u MAGAZINE FEBRUARI 1994

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen