VU Magazine 1994 - pagina 327

i.-_.U»«J

^^Vijftien tot twintig jaar geleden waven het de progressieve intellectuelen die tegen genetische manipulatie waren. Tegenwoordig worden de mensen die een kritisch geluid laten horen geafjilieerd met de EO. ^^ markt. Maar het is wel een wezenlijke beslissing of zo'n voorziening m het verstrekkingenpakket wordt opgenomen. Daarmee zegje dat het normaal is geworden. Daar zou ik op tegen zijn. Het enige watje verder kunt doen is appelleren aan rationele overwegingen. Maar op het m o ment dat mensen zich daar weinig aan gelegen laten liggen, helpt niets." 75 dat niet de tragiek van de ethicus: eigenlijk vinden dat er een soort algemene moraal zou behoren te zijn en tegelijkertijd moeten constateren dat zoiets niet meer mogelijk is en dat mensen hun eigen keuzes maken? "Het is niet alleen de tragiek van de ethicus maar de tragiek van ons allemaal. Desondanks vind ik datje moet persisteren in het feit dat er bepaalde normatieve uitgangspunten zijn. Daardoor is een beschaving meer dan puur een samenleving van wilden. Je mag niet verwachten dat iedereen j o u w opinies onderschrijft, maar dat mag je er niet van weerhouden ze steeds opnieuw naar voren te brengen."

daarmee de Nederlandse artsen in diskrediet brachten. "De gedachtegang zit erachter, dat wij in N e derland over zulke zaken openhartig kunnen praten en het met elkaar eens kunnen worden. Over euthanasie doen we niet schijnheilig zoals in andere landen, bij ons zit er geen verschil tussen theorie en praktijk. Er bestaat een zekere trots dat zoiets in Nederland mogelijk is. Iedereen die daar kritische vragen bij stelt, krijgt te maken met een massieve reactie: hoe durf je eigenlijk." H

Zoals we vroeger trots waren op onze waterwerken, zijn we dat nu op onze euthanasiepolitiek? "Het is in wezen niet zo verschillend van de standpuntbepaling ten aanzien van kruisraketten. Er bestaat een moreel superioriteitsgevoel: tegen de rest van de wereld in, durven wij zulke dingen te regelen. Heel weinig ethici hebben zich uitgesproken tegen de euthanasiepraktijk. Van ons in Nijmegen is bekend dat wij daar kritisch over zijn. Buitenlandse tv-stations komen steevast bij ons om te vragen waarom wij het er niet mee eens zijn. Ik heb er niet zo'n probleem mee een uitzondering te zijn. Ik vind dat je in zo'n monolitisch front best wat bressen mag schieten."

I

H

Voelt u zich een dissident in de medische ethiek? "Binnen Nederlandse verhoudingen een beetje wel, maar dat Nederlandse perspectief is mij te beperkt. In andere landen is het pragmatische en utilistische denken dat in Nederland domineert, minder sterk aanwezig. Inzake ethische discussies heerst in Nederland een betrekkelijk monolitische vooringenomenheid. Er bestaat een duidelijke consensus over euthanasie en die consensus is tamelijk nationalistisch gekleurd. Als je daar kritische vragen over stelt, wordt dat gezien als het werpen van een smet op de reputatie van Nederlandse artsen. "Ik ben mede-auteur van een kritisch artikel in een Amerikaans ethiektijdschrift over het R e m melink-rapport inzake de euthanasiepraktijk. Eerst heeft een aantal mensen geprobeerd het artikel tegen te houden, vervolgens hebben anderen erop gereageerd en gezegd dat wij een volledig valse voorstelling van zaken gaven en

I

De kritici van de liberale consensus zijn ook gemakkelijk in de hoek te zetten als conservatieve christenen, fundamentalisten. Echt serieus hoefje ze niet te nemen. "Dat is gek want vijftien tot twintig jaar geleden waren het de progressieve intellectuelen die tegen genetische manipulatie waren. Tegenwoordig worden de mensen die een kritisch geluid laten horen geaffilieerd met de EO." H

U heeft eens geschreven dat ethici meer op Greenpeace-achtige wijze zouden moeten opereren. "Ik vind dat je goed op de hoogte moet zijn van de ontwikkeling van technieken, maar dat je verder moet gaan dan het op beleefde wijze leveren van tegenargumenten. Bij sommige ontwikkelingen moet je hinderlijk zijn. Je mag je standpunt kracht bijzetten zoals Greenpeace en het dierenbevrijdingsfront dat doen. In de bio-mdustrie tellen zulke zware belangen datje een stap verder mag gaan dan duidelijk maken het er niet mee eens te zijn. O o k bij de Betuwelijn zie je dat er over argumenten heengewalst wordt. Sommigen menen datje als burger altijd gehouden bent keurig te accepteren wat de overheid beslist. Ik vind dat met."

17 v u MAGAZINE SEPTEMBER 1994

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen