VU Magazine 1995 - pagina 547

H.M.

PI

NED o

'^

KANKERONDERZOEK WERPT W E L D E G E L I J K V R U C H T E N AF Robert Proctor bestempelde onlangs in dit blad het kankeronderzoek als een faliekante mislukking. (WCS nr. 10, oktober 1995) Op verzoek van de redactie reageert prof.dr H.M. Pinedo, geneeskundig oncoloog aan het Academisch Ziekenhuis Vrije Universiteit. ''Proctor gaat, de statistieken analyserend, voorbij aan de patiënt zelf, en blijkt de alledaagse praktijk van de kanker afdeling niet te kennen. "

P

roctor verkondigt dat, hoewel sinds 1928, meer dan 29 miljard dollar in het kankeronderzoek is gepompt, er nauwelijks of zelfs geen successen zijn behaald en de incidentie van de mortaliteit van kanker slechts zijn gestegen. De oorzaal< van dit falen is volgens hem met name het gevolg van een te geringe aandacht voor preventie van kanker en een overdosis aan fundamenteel onderzoek. Ten eerste wil ik duidelijk maken dat kanker en verzamelnaam is voor ziektes van verschillende organen/ weefsels met als gemeenschappelijk kenmerk een ontregelde proliferatie van cellen. Het kankeronderoek heeft dus vele raal<;vlakken met andere specialismen en het heeft onderzoek in die vakgebieden dan ook met groot succes gestimuleerd. Hierbij denk ik onder andere aan de genetica, waar in de afgelopen vijfentwintig jaar een enorme vooruitgang is geboekt. De kritiek van Proctor heeft zich toegespitst op de situatie in de Verenigde Staten, waar ongeveer tweederde van het onderzoeksbudget voor kanker aan fundamenteel onderzoek wordt besteed. In ons land subsidieerde de Nederlandse Kankerbestrijding, blijkens haar eigen jaarverslag, in 1994 ongeveer veertig tot vijftig procent van

haar onderzoeksbudget hieraan en respectievelijk tien en veertig procent aan sociaal en klinisch oncologisch onderzoek. Er lijkt dus een verschil te bestaan in de bestedingswijze van onderzoeksgelden tussen beide landen. In het beleidsplan van de Nederlandse Kankerbestrijding wordt het klinische onderzoek als prioriteit aangegeven. Het ontwerp Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan 1992 van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen geeft als prioriteiten van onderzoek de preventie en de zorg van chronisch zieken aan. Maar ook al hoeven wij ons in Nederland de kritiek van Proctor misschien slechts ten dele aan te trekken, toch is er geen reden zijn mening te delen. DOMME

PECH

Een citaat uit Proctors betoog luidt: "Kanker is het gevolg van slechte gewoontes, van tekortkomingen bij de overheid, van een falend bedrijfsleven, maar ook het gevolg van domme pech". Proctor meent dat de oorzaken van kanker bekend zijn en grotendeels toegeschreven kunnen worden aan beïnvloedbare factoren zoals roken, te vet of vezelarm eten, het werken met stof-

WETENSCHAP,

CULTUUR

et) SAMENLEVING

13

- DECEMBER

fen als asbest en bestrijdingsmiddelen en in de zon liggen. De 'domme pech' wordt erfelijkheid genoemd; een oorzaalc van kanker waarover men in de afgelopen twee decennia veel te weten is gekomen. Tal van genetisch bepaalde factoren zijn gevonden in relatie met kanker. Aan de 'beïnvloedbare' factoren zou echter te weinig aandacht worden besteed. Slechts voor sommige van deze factoren is een causale relatie met het ontstaan van kanker aangetoond. Tegen die factoren worden wel degelijk campagnes gevoerd. Zo is in het afgelopen decennium met enig succes het roken bestreden, resulterend in een daling van de sterfte aan longkanker bij mannen. De Verenigde Staten zijn een van de koplopers in de strijd tegen roken, door onder meer een verbod op roken in alle openbare ruimtes en een verbod op tabaksreklame. In Nederland heeft de regering zich jarenlang verzet tegen het verbod op tabalcsreklame, maar gelukkig is er nu zicht op verbetering. Natuurlijk zijn meer op preventie gerichte campagnes en regels gewenst, maar zij kunnen het kankerprobleem niet oplossen. De Nederlandse Kankerbestrijding besteedt veel aandacht aan voorlichting over de preventie van 199^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen