VU Magazine 1996 - pagina 201

% . '^.*>/

O'

N^fe-

^EME^*'

'ï rè^ues'

pyiS'

ons aan oorlog in die eerste, veel striktere zin fascineert of beangstigt. Van der Dennen zoekt dus niet alleen een nieuw antwoord, maar ook een antwoord op een nieuwe, heel andere vraag. En dat zou wel eens vaker het geval kunnen zijn wanneer sociale wetenschappers op de evolutionaire toer gaan.

Nakomelingen Van der Dennens doel is een ultieme, evolutionaire, verklaring te bieden van een verschijnsel dat in menselijke samenlevingen regelmatig voorkomt en dat waarschijnlijk ouder is dan de mensheid zelf. Ook chimpansees, zo laat hij zien, kennen zulke groepsgewijs uitgevochten conflicten waarin het heftig kan toegaan. En net als bij ons zijn het ook bij hen de mannetjes

die samen vechten. Bij andere soorten zien we zoiets nauwelijks. Gevochten wordt er overal, maar doorgaans gaat het dan om twee individuen die een belangenconflict beslechten. Vanwaar dat verschil? Evolutionaire verklaringen, ook die van Van der Dennen, bestaan uit twee elementen: een historische reconstructie en een strategische analyse. Bij de historische reconstructie gaat het om de vraag hoe de eigenschappen die je bestudeert ontstaan zijn, in welke volgorde en onder welke omstandigheden. Bij de strategische analyse gaat het om de vraag of de opeenvolgende stadia in die ontwikkeling verklaard kunnen worden als 'verbeteringen' in een evolutionair perspectief, dat wil zeggen: of de latere variant (gemiddeld) meer nakomelingen krijgt dan de eerdere en dus door selectie wordt bevoordeeld. WETENSCHAP,

CULTUUR

e) SAMENLEVING

19

- MEI

1996

Om oorlog te kunnen voeren in de zin van Van der Dennen zul je over een aantal vaardigheden en hebbelijkheden moeten beschikken: je moet fysiek en emotioneel in staat zijn een tegenstander flink te verwonden, je moet in staat zijn met soortgenoten samen een aanval op te zetten en vol te houden, en je moet ervan op aan kunnen dat de anderen je daarbij niet in de steek laten. Dat stelt eisen aan de sociale samenhang, en aan de intelligentie van de betrokkenen. We weten dat mensen die eigenschappen hebben. De vraag is wanneer, in welke volgorde, en waarom ze zijn ontstaan. Dat brengt ons op het uiterst gladde ijs van de evolutionaire reconstructie. Onze hele verre voorouders waren behaarde viervoeters die in bomen klommen, nauwelijks of geen gereed-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen