VU Magazine 1996 - pagina 300

vind ik integriteit en een weigering de werkelijkheid naar je hand te zetten. Dat laatste deed Bianchi juist wel, hij zette de werkelijkheid naar zijn hand. Hij dreef op zijn engagement en deed daar goede dingen mee. Alleen kregen die sympathieke gedachten een wetenschappelijke uitwerking die bedroevend was."

"Typerend voor onafhankelijke wetenschap vind ik integriteit en een weigering de werkelijkheid naar je hand te zetten."

Had u het gevoel op het terrein van de criminologie een beetje uitgesproken te zijnl "Ik heb mij vooral beziggehouden met historisch onderzoek en als ik als criminoloog verder was gegaan, had ik zonder twijfel een heel andere weg ingeslagen. Maar er waren andere dingen die mij meer tegenstonden. In de jaren zestig en zeventig werd de oorzaak van criminaliteit vooral gezocht in sociale omstandigheden en maatschappelijk ongelijkheid. Ineens, en niet gebaseerd op enig inzicht, slaat vervolgens de slinger helemaal door naar de andere kant. "Mij is steeds meer gaan interesseren de vraag hoe hetgeen als waarheid wordt beschouwd, bepaald is door machtsverhoudingen. Het is maar net hoe de politieke wind waait. Kennis van zaken op het gebied van criminaliteit is niet het belangrijkste. Politiek en journalistiek hebben geen boodschap aan de manier waarop de dingen werkelijk in elkaar zitten. Dat maakt het werk van een wetenschapper er niet aantrekkelijker op. Op een niet erg prettige manier vervaagt het onderscheid tussen literatuur en wetenschap, tussen fictie en non-fictie. "Ik weet wat ik moet zeggen om tien keer per dag door de media gebeld te worden. Als ik bijvoorbeeld in een discussie over het plaatsen van twee gevangenen in één cel zeg dat de minister van justitie het helemaal fout doet, is dat interessant. Men is vooral geïnteresseerd in de politieke gevolgen van een standpunt. Zal de minister vallen? Of een standpunt ook bijdraagt aan bestrijding van criminaliteit, daarin is men minder geïnteresseerd. "Ik vind het niet vervelend om in de media aanwezig te zijn. Maar ik wil niet meer meedoen aan debatten waarin je een scherp afgebakend standpunt behoort te verkondigen. Ik heb steeds geprobeerd de zaken te problematiseren, te laten zien dat de dingen ingewikkelder zijn dan ze op het eerste gezicht lijken." Hebt u niet het gevoel te deserteren uit het toch al kleiner wordende gebied van de onafhankelijke criminologie^ "Mijn liefde voor het vak is niet zo groot dat ik vind dat ik mijn hele leven daarvan in dienst moet stellen. Ik heb mij wel afgevraagd of het geen desertie is. Maar als ik zowel wetenschapper als schrijver was geweest, zou ik in beide

16

WCS JULI - AUGUSTUS

I996

hoedanigheden niet tot mijn recht zijn gekomen. Ik weet dat ik binnen de criminologische wereld een eigen stem heb die niet door anderen wordt vertolkt. Maar ik heb ook een literaire stem. Al vroeg in mijn leven heb ik gezegd dat ik op mijn vijftigste niet wilde constateren dat ik veel kansen onbenut had gelaten. Een paar keer in mijn leven heb ik een radicale beslissing genomen. Ik ben begonnen in de journalistiek en ben daarmee gestopt om te gaan studeren; en nu ben ik gestopt met de wetenschap. Maar de rode lijn in alles is dat ik altijd heb willen schrijven voor een wat groter publiek." Het is al vaker opgemerkt: veel criminologen zijn literaircultureel getalenteerd. Een kwestie van toevaU "Ik heb mij dat zelf ook afgevraagd. Die schrijverstraditie begint bij Aletrino in de vorige eeuw. In deze eeuw heb je mensen als Dessaur fook bekend als Andreas Burnier), Nagel ('die zich van het pseudoniem f.B. Charles bediendej. Hoefnagels, Van Weringh en Kneepkens die zich op het artistieke pad hebben begeven. Ik denk dat het te maken heeft met het onderwerp van de studie: misdaad en straf hebben te maken met goed en kwaad, met normaal en abnormaal, met geweten, zonde en schuld. Dat zijn ook de thema's van de literatuur; in die thema's ligt de spanning van het menselijk bestaan vervat. Waarom zijn zoveel criminologen schrijver? Ik denk dat het omgekeerd ligt: veel mensen zijn criminoloog geworden omdat ze gefascineerd zijn door morele problemen. Ook in de literatuur gaat het daarover. Zelf schrijf ik in mijn romans niet over criminaliteit maar wel over morele problemen.

"Politiek en journalistiek hebben geen boodschap aan de manier waarop de dingen werkelijk in elkaar zitten."

"Bovendien moet een criminoloog zich tot een groter publiek richten dan de gemiddelde wetenschapper. Daardoor kom je eerder in aanraking met de meer literaire kanten van het vak. Criminologie is een vak dat zich in de hitte van het publieke debat bevindt. Er dienen zich onophoudelijk ontwikkelingen aan die vragen om wetenschappelijk commentaar. Gebeurt het binnen een jaar drie maal dat een vader zijn kinderen doodt? Wat vindt een criminoloog daar eigenlijk van? Ik ben voortdurend gedwongen wetenschappelijke kennis te vertalen naar een breed publiek. Ook moet ik wetenschappelijke opvattingen toetsen aan opvattingen van niet-vakgenoten. Iedereen heeft immers een mening over misdaad. Daarin ligt een groot verschil met andere vakgebieden. "Ik kan niet binnenkomen op een verjaardagsfeestje zonder dat ik mij binnen vijf minuten aangesproken voel op mijn wetenschappelijke kennis. Bepaalde onderwerpen heb ik geleerd te omzeilen; of het gesprek wordt anders onaangenaam, of je begint een docerende toon aan te slaan, wat op een feestje

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen