VU Magazine 1996 - pagina 497

Maar dat valt dus tegen. Met behulp van zo'n intelligentietest valt niet zoveel te voorspellen. Al in 1980 velde psycholoog Piet Vroon een vernietigend oordeel over intelligentietests. "De test zal wel iets meten, maar het is niet bekend wat er precies gevangen wordt, en de beschrijvende en voorspellende waarde is gering." De reden van het falen valt niet moeilijk aan te geven: de test onderzoekt mensen in een maatschappelijk luchtledige. Wat vooral onderzocht wordt, is hoe taalvaardig mensen zijn en hoe goed ze kunnen rekenen en puzzelen. Dat is allemaal heel interessant maar mijn puzzelvaardigheid zegt niet zoveel over de manier waarop ik mij in een opleiding of baan staande houd. Daar komen nog een paar andere vaardigheden bij kijken. De test is een abstracte maat. Een maat die weliswaar in zeker opzicht praktisch en nuttig oogt - je hebt immers een maatstaf nodig om te kunnen zeggen wie geschikt is voor de technische school en wie voor de universiteit, maar die overigens wel heel erg grof is. Intelligentie is in tests een eigenschap die men al of niet bezit, die binnen in ons zit als iets dat we hebben meegekregen door aanleg of in de opvoeding. Er wordt vanuit gegaan

dat het mogelijk is die eigenschap in een getal uit te drukken. Er valt een meetkundige hiërarchie in intelligentie aan te geven, een maatstaf om mensen met elkaar te vergelijken. Mijn IQ is 140, dat van jou is loo; ik ben duidelijk intelligenter dan jij. En dat IQ IS ook vrijwel onveranderlijk. Hun hele leven lang blijven mensen, volgens de tests, ongeveer even intelligent. Mijn voorsprong van veertig punten valt in principe niet in te halen. Die precisie is evenwel schijn. Zoals een waterval zich niet laat dwingen een Hollands kanaaltje te zijn, zo spat de menselijke intelligentie aan alle kanten uit de test. Iedereen weet dat mensen met een IQ van 100 maatschappelijk veel succesvoller kunnen zijn dan mensen met een IQ van 140. De intelligentietest faalt maar al te vaak. De wetenschappelijke zekerheid laat ernstig te wensen over. Die zekerheid is ook moeilijk te krijgen. Misschien zijn er wel helemaal geen intelligente mensen, maar moet je zeggen dat mensen goed zijn in een bepaalde taak. Mogelijk ook dat intelligentie helemaal geen eigenschap is en dat ik alleen

WCS NOVEMBER

I996

33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen