VU Magazine 1996 - pagina 100

DUBBELE PUNT "Alles draaide tijdens mijn studie en promotie om cijfers en feiten. Als je maar genoeg feiten kunt ophoesten op het juiste moment, dan haal je de eindstreep wel. Wat heb ik nu eigenlijk geleerd? De zo braaf geleerden feiten lijken achteraf zo onbelangrijk! Gemoedsvragen als 'wie ben ik?' of 'waar leef ik voor?' leer je niet beantwoorden tijdens een technische of exact-wetenschappelijke studie of promotie." Promovendus föhn Nesft, TU Delft, in Delft Integraal, januari. "De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen wil dat experimenten met transgene dieren voor kankeronderzoek niet meer getoetst hoeven te worden. 'Maakt u zich niet ongerust, wij weten heus wel wat we doen'. Maar als iemand ongerust is over een bepaalde ontwikkeling, haal je die ongerustheid niet weg door te blijven zeggen dat er niets aan de hand is. Een belanghebbende die zegt dat er geen gevaar is, wordt door de maatschappij per definitie niet geloofd." Prof. dr T. de Cock Buning, Rijksuniversiteit Leiden, in Mare, 8 februari. "Vroeger was heel NoordAfrika bebost. Als je ziet wat de Romeinen daar aan ontbossing hebben gegenereerd, dat is werkelijk gigantisch. In die tijd zijn er serieuze publicaties geschreven over de gevolgen daarvan. Nieuw is dat door onze communicatiestructuren alles zo geconcentreerd op een hoop komt te liggen dat mensen n u het gevoel hebben dat het serieus mis is." Prof. dr G. van der Zwaan, Katholieke Universiteit Nijmegen, in KUNieuws, 2 februari.

lagezaiibtt

Evolutie als basis ('Darwins spiegel', december 1995) Bart Voorzanger stelt dat de evolutietiieorie omstreden en onvolledig is en daarom niet de basis van de biologie kan vormen. En dus kunnen creationisten gewoon bioloog zijn zonder de basis van hun val<: te verwerpen. Maar is dat inderdaad zo? Aangenomen dat de evolutietheorie controversieel en onvolledig is, springen er twee levensgrote tekortkomingen in Voorzangers redenering naar voren, waardoor zijn conclusie onhoudbaar, ja zelfs absurd wordt. 1) Voorzanger staat - kennelijk - toe dat creationisten uit het feit dat de evolutietheorie omstreden en onvolledig is, de conclusie trekken dat evolutie niet bestaat. Een conclusie die hijzelf, terecht, niet trekt. Dit blijkt uit opmerkingen als 'Het precieze verloop en vooral ook de precieze oorzal<en van die ontwikkeling, die evolutie, zijn omstreden' en 'Bovendien is de lijst van mechanismen onvolledig'. Voorzanger accepteert dus evolutie, maar de huidige evolutietheorie verwerpt hij! Door zich te beperken tot de 'evolutietheorie-als-basis-van-het-valc' vergeet hij 'evoiutie-als-basis-van-het-vak'. Creationisten beweren natuurlijk veel meer dan alleen maar dat de evolutietheorie controversieel en onvolledig is. Ze beweren dat evolutie niet bestaat. Ik kan me niet voorstellen dat Voorzanger dat niet wist toen hij zijn artikel schreef. 2) Er zit nog een ander aspect aan de evolutietheorie. Het is de eerste theorie die een niet-zeligieuze verklaring voor William Paley's WETENSCHAP,

CULTUUR

probleem van 'complex ontwerp' pretendeert te bieden. Juist omdat de evolutietheorie een niet-religieuze verklaring geeft is zij controversieel bij religieuzen! Voorzanger moet geweten hebben dat creationisten vasthouden aan een religieuze verklaring (nl. schepping) voor het ontstaan van soorten en adaptatie. Maar dat betekent dat creationisten het uitgangspunt van natuurwetenschappelijk onderzoek verwerpen, nl. het zoeken naar natuurlijke oorzalcen van verschijnselen. Creationisten kunnen dus geen wetenschapper zijn. Hoe kan Voorzanger dan nog de conclusie trekken dat zij normaal bioloog kunnen zijn? Creationisten gebruiken de wetenschap ais supermarkt: ze palcken wat ze nodig hebben en verwerpen de rest. Nergens spreekt Voorzanger zich hierover uit. Nergens distantieert hij zich van creationisme. Je kunt creationisten best normale wetenschappers noemen, maar dan is het een pre-Copernicaanse wetenschap. En men kan creationisten ook best normale biologen noemen, maar dan zijn het biologen ten tijde van Linnaeus. 3) Zelfs afgezien van bovenstaande, is Voorzanger's conclusie zwak. Hij baseert zich op de huidige evolutietheorie en gaat er kennelijk vanuit dat deze niet verandert en wordt aangevuld met nieuwe verklarende principes. Welke opties heeft een wetenschapper die een algemeen gangbare theorie in zijn vale verwerpt? Een betere theorie publiceren. En welke opties heeft een wetenschapper die de uit-

e^ SAMENLEVING

- MAART

I996

gangspunten van de wetenschap verwerpt? Stoppen met wetenschappelijk onderzoek. Welke opties heeft een religieus mens die niet het risico wil lopen dat zijn uitspralcen in strijd zijn met de wetenschap? Zich concentreren op de ethiek en moraal in zijn geloof, die kunnen immers niet in strijd zijn met de wetenschap. De Tien Geboden kunnen niet worden weerlegd, de leeftijd van de aarde wel. Wanneer men de wereld een bedoeling en de mens een bestemming wil geven, dan kan dit nooit in tegenspraalc zijn met de wetenschap. Gert Korthof Leiden Naschrift Bart Voorzanger: De heer Korthof las mijn verhaal kennelijk als een verdediging van het creationisme. Dat was mijn opzet niet. De creationist dook op in wat ik bedoelde als een terzijde: evolutie vormt zo duidelijk niet de basis van de biologie dat zelfs creationisten in dat vak nog heel wel uit de voeten kunnen. Er lopen in allerlei biologische disciplines creationisten rond die onderzoek doen, publiceren, promoveren en doceren zonder dat iemand reden ziet hen dat te verhinderen. De heer Korthof beschouwt de biologie als een totaalpakket waaruit je niet mag kiezen wat je aanspreekt en ongekocht laten wat je niet hebben wilt. Daarin verschillen wij dan. Er is wel meer in dat val<: dan alleen selectionisme, dat ik niet voor zoete koek aanvaard. Eens zijn we het intussen wel over de onhoudbaarheid van veel, zo niet alle, creationistische kritiek. Misschien wil hij mijn stukje nog eens lezen in het licht van die overeenstemming. Wie weet vallen de tekortkomingen hem dan nog mee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen