VU Magazine 1996 - pagina 150

BANGE

MINUTEN

VOOR

GAGARIN

foeri Aleksejevitsj Gagarin was 'piloot-kosmonaut van de USSR', een Held van de Sovj et-Unie die op 12 april met ware doodsverachting rond de aarde cirkelde. Als eerste mens nog wel, en foutloos bovendien. Rond Gagarin is sinds zijn historische missie een ware persoonscultus ontstaan, die nog werd versterkt na zijn dood, als gevolg van een vliegtuigongeluk, in 1968. Er is altijd aangenomen dat het ene rondje om de aarde van Gagarin zonder noemenswaardige problemen verliep. Dat blijkt echter een misvatting, zo blijkt uit documenten die begin maart werden geveild bij Sotheby's in New York. Het gaat om aantekeningen van Gagarins directe commandant, kolonel Jevgeni Kazpov. Op een zeker moment in de vlucht krabbelde Karpov: 'Geen paniek!' en even verderop: 'Noodsituatie!'. Gagarins Vostok-1 ruimteschip bleek tijdens de laatste fase van de vlucht bijna stuurloos geworden. Het was de bedoeling dat het ruimteschip zichzelf tien seconden na het afvuren van de remral<:etten in tweeën zou splitsen, om Gagarin in zijn capsule naar de aarde te laten terugkeren. Het duurde echter maar liefst tien minuten eer die afscheiding een feit was. En zelfs daarna bleef Gagarins capsule rondtollen. Westerse experts die de aantekeningen hebben bestudeerd, zeggen nu {New Yoik Times, 5 maart) dat Gagarin door het oog van de naald is gekropen. Hadden de Amerikanen geweten dat de Rus zoveel problemen had, dan zouden ze wellicht minder gretig zijn geweest om zo snel na Gagarin hun eigen mensen in de ruimte te brengen. (MT)

Hulpverleners oordelen te snel over rouwprocessen Hulpverleners zijn te snel geneigd rouwreacties van nabestaanden als 'normaal' of 'abnormaal' te bestempelen.

te' negatieve reacties, zoals verdoving, ontkenning, woede en depressiviteit zouden in de ogen van veel hulpverleners een ontontkoombaar deel uitmalcen van een rouwproces. Voor de opvatting dat rouwverwerking in dergelijke fasen is te verdelen bestaat volgens Van den Bout echter nauwelijks bewijs. De hoogleraar constateert dan ook dat hulpverleners zich dikwijls geen raad weten met mensen die een verwerkingsproces doormaken dat afwijkt van het gangbare. "Hierdoor kan het eigenlijke 'normale' probleem verergeren, met alle gevolgen vandien", zegt Van den Bout. "Zo kan de opvatting bij hulpverleners

Dat zei prof. dr Jan van den Bout op 21 maart in zijn inaugurele rede als bijzonder hoogleraar verliesverwerking aan de Universiteit Utrecht. Volgens Van den Bout is er nauwelijks onderzoek gedaan naar heersende opvattingen over rouwverwerking. Min of meer 'vas-

'Last reuma aan plaats gebonden' Nederlandse reumapatiënten zijn beter af dan hun Egyptische lotgenoten-, bij een ongeveer even ernstig ziektebeeld hebben de laatsten meer last van hun kwaal.

Doordachte oorlogen

Dat blijkt uit een onderzoek van de Egyptische reumatoloog dr A.M. Ahdel-Nasser, die op 21 maart promoveerde aan de Universiteit Twente. Hij onderzocht de verschillen tussen Nederlandse en Egyptische reumapatiënten, en concludeert dat de laatsten niet alleen gemiddeld jonger zijn, maar ook meer last hebben van de ziekte. Tot dusver werd aangenomen dat het niet uitmaal<:te waar een reumapatiënt woont. Uit Abdel-Nassers onderzoek blijkt dat Egyptische lijders aan reumatoïde arthritis hun ziekte gemiddeld tussen hun twintigste en dertigste levensjaar hebben gekregen. In Nederland begint reuma in de meeste gevallen pas tussen het veertigste en vijftigste levensjaar. Daarnaast blijken Egyptische reumapatiënten bij een gelijksoortig ziektebeeld meer pijn te hebben dan hun Nederlandse lotgenoten, en kunnen ze lichamelijk minder goed functioneren, (MT) WETENSCHAP,

CULTUUR

dat een nabestaande gevoelens van kwaadheid dient te hebben, leiden tot een vruchteloos speuren naar die kwaadheid, ondanks het feit dat de nabestaande zegt nooit echt woede of kwaadheid gevoeld te hebben. Ook kunnen vrienden en kennissen op grond van onjuiste opvattingen over verliesverwerking 'normale' reacties van nabestaanden als afwijkend of pathologisch bestempelen." Volgens Van den Bout zijn hulpverleners veel te snel met hun oordeel over nabestaanden die nauwelijks of geen verdrietreactie hebben na het overlijden van een naaste. 'Uitgestelde rouw' luidt de diagnose dikwijls in zulke gevallen, en dat is in de ogen van Van den Bout niet altijd terecht. "Mensen die geen problemen hebben kort na een overlijden, hoeven ook later helemaal geen problemen te krijgen." (MT)

In tegenstelling tot wat vaak is beweerd, hielden krijgsheren in de Middeleeuwen doorgaans vast aan hun strategie. Van nodeloze krijgshaftigheid was geen sprake. Dat concludeert de Groningse historicus dr Ronald de Graaf, die op 21 maart promoveerde op een onderzoek naar de Hollandse oorlogsvoering tussen 1000 en 1375. Hij analyseerde zowel de achterliggende politiek voor de conficten in die periode, als de concrete uitvoering. In het beschreven tijdval<; groeide het graafschap Holland uit tot een rijk gewest, dat met grote regelmaat de strijd aanbond met omliggende gebieden. Volgens Ronald de Graaf bleef bij al deze oorlogshandelingen het hogere politiekstrategische concept overeind. Van 'ijdele avonturen' en 'zinloze krijgsdaden' was geen sprake. Bevelhebbers besloten niet impulsief tot een oorlog, maar pasten een nauwgezette analyse van de kosten en baten toe.

&> SAMENLEVING

24

- APRIL

1996

Wanneer een tactiek faalde, waren de bevelhebbers niet zó eerzuchtig dat ze eraan vasthielden. Ook blijken logistiek en wapentechnologie beduidend beter ontwikkeld dan tot dusver werd aangenomen, (MT)

Groenstrook (Vervolg van pagina 23) Helaas voor de natuurbeschermers wordt de conservering van de groenstrook als een erkend reservaat belemmerd door de economische vooruitgang. Vijf nieuwe Autobahnen en een hoge-snelheidstrein zullen strains de strook doorkruisen. Het aantal aanvragen om huizen, fabrieken en boerderijen in het gebied te vestigen loopt in de honderden. In de deelstaat Thüringen wordt het land al beploegd. De Duitse minister van milieu heeft inmiddels verklaard dat ze het wildleven in het niemandsland niet ten koste van alles wil behouden, (MT)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen