VU Magazine 1996 - pagina 432

Heelt misdaad een biologische oorsprong? Hedendaags onderzoek lijkt die veronderstelling van een criminele aanleg te bevestigen. Die visie is echter omstreden. De misdadiger is dan niet langer verantwoordelijk voor zijn daden. Critici van het biologisch determinisme benadrukken juist die eigen verantwoordelijkheid en bepleiten een moralisering van de misdaad. Schets van een Zou het misdaadgen dan echt bestaan? Is misschien al in de genen vastgelegd wie ooit met justitie in aanraking zal komen en wie niet? Het lijkt erop. Een Nijmeegse onderzoeksgroep in de menselijke genetica zou de primeur van de ontdekking toe komen. Men had vastgesteld dat in bepaalde families er met het x-chromosoom iets mis was; de vrouwen in de familie waren de dragers van de afwijking, maar zelf ondervonden zij er de gevolgen niet van; de mannen des te meer. Zij vertoonden, naar verluidt door die genetische afwijking, ongehoord agressief gedrag. De ontdekking heeft consequenties. In Amerika is al een moordzaak geweest waarbij de advocaat van de verdachte een beroep deed op het Nederlandse onderzoek. De advocaat verheelde niet dat zijn cliënt een misdaad had gepleegd, maar achtte deze daarom nog niet schuldig. De verdachte kwam uit zo'n familie waar geweld meer regel dan uitzondering was, een familie die geteisterd werd door het misdaadgen. De verdachte kon er zelf niets aan doen dat hij iemand vermoord had, hij had zichzelf niet in de hand, zijn genen dwongen hem als het ware tot de misdaad. Zo iemand, vond de advocaat, behoor je niet te straffen. En daarom vroeg hij vrijspraak.

criminologische controverse.

Koos Neuve!

Misdaad in de

Het mag weer. Het taboe is doorbroken. Biologisch onderzoek naar misdaad is weer en vogue en levert ook resultaat op. Met die ietwat juichende ondertonen presenteren de aanhangers van de biologische benadering van misdaad zich. Dat geldt bijvoorbeeld voor Anne Moir en David fessel, auteurs van het boek 'Geboren misdadigers', die al het recente biologische, genetische onderzoek van de afgelopen jaren inventariseren. En een dergelijke inventarisatie lijkt de auteurs aanleiding te geven tot een ingehouden, academisch verantwoorde, vreugde.

intelligentie, om psychische ziekte, of om agressie, telkens valt eenzelfde soort triomfalisme te beluisteren. Het ene na het andere intellectuele bastion wordt geslecht, als waren het Oosteuropese landen van vóór 1989. Het is het triomfalisme van degene die zich jarenlang onderdrukt heeft gevoeld, verdacht is gemaakt, en nu plotseling het gelijk toch aan zijn zijde blijkt te hebben. Het heet vast te staan: de mens wordt niet voor het grootste deel bepaald door zijn omgeving, maar door zijn natuurlijke aanleg. En dat kan nu bewezen worden. Waarmee het historisch en intellectueel gelijk van degenen die dat altijd al gezegd hebben, is aangetoond. Eindelijk gerechtigheid.

De juichtoon is in de biologische wetenschap inmiddels een regelmatig terugkerend geluid geworden; een vast ritueel. Of het nu gaat om de verschillen tussen man en vrouw, om

Nou, gedeeltelijke gerechtigheid dan. De erkenning is nog niet alom. Veel biologische onderzoekers klagen wat verongelijkt dat zij binnen de gevestigde misdaadkunde, de criminologie,

20

WCS OKTOBER

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen