VU Magazine 1996 - pagina 265

FEATURE

Bodemloos bestaan Ondergrenzen in het leven en in de moraal

Menselijk leven zonder zelfbewustzijn^ is niet waardevol en mag in principe beëindigd worden. Dat zeggen liberale gezondheidsethici. Maar de consequenties van dit standpunt zijn onprettig. Als ook het leven van pasgeboren baby's of van ernstig gehandicapten geen recht heeft op bescherming, dan klopt er iets niet. Dan is er iets mis, en wordt het misschien tijd de gezondheidsethiek op een andere leest te schoeien. Tot dusverre zijn zelfbeschikking en menselijke autonomie de pijlers geweest waarop de gezondheidsethiek berustte, maar hoe lang nog? Op zoek naar passende ankers voor de moraal.

Koos

NEUVEL

Het drong tot Reinders door dat de vraagstukken waarmee hij zich tot dusverre bezig had gehouden, 'importverhalen' waren; verhalen over de waarde van het menselijk leven die vanuit de universiteit de wereld van de gehandicaptenzorg waren binnengebracht, maar die voor degenen die daarin werkzaam waren nauwelijks relevant was. Niet dat de gezondheidsethiek zo'n wereldvreemde discipline is; er bestaat wel degelijk een vrij vruchtbare wisselwerking tussen theorie en praktijk, tussen de alledaagse dilemma's in de gezondheidszorg en het systematisch nadenken daarover. Maar het maakt toch een verschil waar iemand begint. Het is iets anders of ik in mijn studeerkamer nadenk over de vraag welk menselijk leven waardevol is en welk leven niet, en gewapend met theoretische inzichten de wereld

Ineens ging er iets schuiven. De denkwereld van ethicus Hans Reinders kwam drastisch in beweging toen hij zich, een paar jaar geleden, begaf in de wereld van de verstandelijk gehandicapten. Vooral een verblijf in een paviljoen met zeer ernstig gehandicapten maal<te op hem een diepe indruk. Hij realiseerde zich dat volgens de dominante denkwijze binnen de gezondheidsethiek - een denkwijze die hij zelf altijd grotendeels had onderschreven - deze mensen nauwelijks recht van leven bezaten. Vanuit die ethiek geredeneerd is het eigenlijk onbegrijpelijk en zinloos dat zoiets als een zorg voor ernstig gehandicapten bestaat. Maar de artsen en verpleegkundigen in de gehandicaptenzorg leken zich niets aan te trekken van zulke opvattingen. Zij werden niet bekropen door twijfels over de zin van hun werk.

WETENSCHAP,

CULTUUR

&> SAMENLEVING •27

- IUNI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen