VU Magazine 1996 - pagina 60

Brand in de Makr o-vestiging in het Zuid-Limbuigse Nuth, januari 1987 denten - vroeg de regering een olie-embargo in te stellen. De regering weigerde echter meteen, waarop oppositieleider Den Uyl een motie van afkeuring indiende. Heel Nederland kon het debat rechtstreeks via de televisie volgen; wie om tien over vijf 's ochtends, toen er gestemd werd, nog walcker was, hield de adem in. Maar het werd een anti-climax: de CDA-dissidenten bleken niet het lef te hebben de regering ten val te brengen, de motie werd met 71 tegen 74 stemmen weggestemd. De anti-apartheidsbeweging bleef met een geweldige kater zitten. Dichter bij haar doel, politieke maatregelen tegen de apartheid, zou zij nooit meer komen. In de loop van de jaren tachtig won zij wel weer aan kracht en verwierf een aanhang die zelfs groter was dan ooit in de jaren zeventig. Maar desondanks slaagde de beweging er nooit meer in de politiek daadwerkelijk onder druk te zetten. Voor de anti-apartheidsbeweging waren de linkse jaren zeventig voorbij in de vroege ochtend van 27 juni 1980. ONVERZOENLIJK

Als de geschiedenis van de jaren zeventig het grimmige vervolg is op het speelse hoofdstuk van de jaren zestig, zoals onder meer Righart stelt, dan laat het proefschrift 'Overtuiging en geweld' zich lezen als de epiloog bij deze twee hoofdstukken, een epiloog waarin de grimmigheid tot in het uiterste wordt doorgevoerd en tenslotte aan zichzelf ten onder gaat. In het proefschrift zet de auteur. Frank J. Buijs, op een rijtje wat er in de loop van de jaren tachtig is voorgevallen aan politiek geweld. Ongekend WETENSCHAP,

CULTUUR

veel, zo blijkt, met name in de jaren 1985/86 en Buijs turfde in de jaren van 1980 tot en met 1989 maar liefst 387 gevallen van politiek geweld: brandstichtingen, bomaanslagen, het doorsnijden van slangen van pompstations enzovoorts. Ruim twintig procent van alle gewelddaden heeft een duidelijk 'rechts' karal<:ter, de rest komt van 'links'; en van het linkse geweld heeft zo'n 57 procent te malcen met de strijd tegen apartheid. Het duidt op een grimmigheid die de anti-apartheidsbeweging - of welke andere beweging ook - nooit eerder in de jaren zestig of zeventig heeft gekend. De gevestigde anti-apartheidsgroepen werden onaangenaam verrast door het RaRa-geweld. Nadat de weg via de politiek op een mislukking was uitgelopen, waren zij zich meer en meer rechtstreeks gaan richten op bedrijven met belangen in Zuid-Afrika; die moesten zich terugtrekken. Maar geweld, vonden zij, was geen geschikt middel om dat doel te bereiken. Ook waren zij bang dat de aanslag hun de steun van de Nederlandse bevolking zou kosten die zij de jaren daarvoor zo zorgvuldig hadden opgebouwd. RaRa trok zich niets aan van deze kritiek; ze kwam dan ook niet voort uit anti-apartheidskringen. Buijs plaatst het geweld van RaRa en aanverwante groepen tegen de achtergrond van de kraalcbeweging. In 1980 was de zogenaamde 'kroning' van prinses Beatrix gepaard gegaan met heftige rellen. Voor het eerst kwam toen een diepgaand meningsverschil binnen de beweging aan het licht, want achter het toch al niet zo heldere motto 'geen woning, geen kroning' gingen tenminste twee stromingen schuil: de ene was 'anti-woningnood', de andere was 'anti-

O) SAMENLEVING

- JANUARI/FEBRUARI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen