VU Magazine 1996 - pagina 349

representanten van deze stroming is de Amerikaanse filosoof Daniel Dennett. Zijn boek 'Consciousness explained' is één grote - overigens uitstekend onderbouwde - verdediging van het standpunt dat het brein een computer is. Hij stelt dat de menselijke geest min of meer een denkbeeldige machine is; het brein is de hardware die ons door de evolutie is verschaft, en de miljoenen neurale verbindingen vormen de feitelijke programmatuur.

Hans H o l b e i n d.j.: A d a m en Eva

ze helemaal niet beslissen: het is eerst doen, dan denken. Het raadselachtige daarbij is dat bij zowel de sociopaat als de borderliner het vermogen tot kennisverwerving volledig intact kan zijn, maar desondanks zijn beiden kennelijk niet in staat 'rationele' afwegingen te maken, zó dat ze niet in de problemen geraken. Eenzelfde verschijnsel zien we bij mensen met beschadigingen aan de prefrontale kwabben. Ook deze mensen tonen vaak een ontregeld emotioneel gedrag, terwijl hun kenvermogens intact zijn, en ook zij komen niettemin regelmatig in de moeilijkheden.

Er zijn, met andere woorden, aanwijzingen dat een goed functionerend verstand het niet zonder juist 'gedoseerde' emoties kan stellen. Als dit nu inderdaad het geval is, dan zijn de theorieën van de cognitieve wetenschap nauwelijks nog staande te houden. Hartkloppingen De cognitieve wetenschap is een soort monsterverbond van neurobiologen, filosofen, linguïsten en antropologen. Zoals gezegd: zij zijn ervan overtuigd dat het brein een computer is, of in elk geval een orgaan dat analoog aan een computer functioneert. Een van de invloedrijkste

De cognitieve wetenschap houdt zich alleen met de werking van het brein bezig. Het lichaam, de behuizing van de geest, lijkt er in de opvatting van het brein als computer nauwelijks toe te doen. Maar laten we nu eens kijken naar een verschijnsel als 'lijden'. Lijden we alleen op verstandelijk niveau? Of heeft lijden ook een lichamelijke kant? Natuurlijk heeft lijden twee kanten: een cognitieve èn een lichamelijke. Het cognitieve zit hem onder meer in het besef van de (verschrikkelijke) toestand waarin iemand verkeert en het besef dat het einde ervan nog niet in zicht is. Het lichamelijke heeft te maken met de gevoelens en emoties die dit besef begeleiden, zoals hartkloppingen, zweten, maar ook lichamelijke gewaarwordingen en sensaties die zich nauwelijks laten omschrijven. Het kan dus haast niet anders of er bestaat een nauwe verwevenheid tussen het cognitieve en het lichamelijke. Gevoel en verstand onderhouden, zogezegd, nauwe betrekkingen. Denk hierbij ook aan de actiebereidheid die ontstaat als gevolg van een emotie: nadat het verstand een situatie als gevaarlijk heeft beoordeeld, ontstaat er een emotie die het lichaam fysiek voorbereidt op bijvoorbeeld vluchten. Met andere woorden: de hersenen vormen samen met de rest van het lichaam één ondeelbaar organisme.

WCS JULI - AUGUSTUS

I996

65

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen