VU Magazine 1996 - pagina 494

Bart Brandsma e) Ben Kuiken, 'Denkers van deze tijd: gesprekken met filosofen', Kok Agora/Pelckmans, f 2^,-

Het bundelen van eerder verschenen stukken uit tijdschriften in boekvorm behoeft altijd verantwoording. Zulke stukken worden geacht een meerwaarde te hebben; een hoger, eeuwiger belang te dienen dan de toch wat vluchtige journalistieke vorm. Uit de gebundelde interviews met filosofen die eerder verschenen zijn in 'Filosofie Magazine' wordt in eerste instantie niet helemaal duidelijk wat de meerwaarde ervan precies is. In ieder geval gaat het hier niet echt om het interview als genre; als mensen als Ischa Meijer of Bibeb interviews bundelden dan is dat altijd - afgezien van de inhoud - een demonstratie van wat een interview zijn kan, een demonstratie van eigenzinnig interviewtalent; het interview zo niet als kunstvorm, dan toch als bijzonder ambacht. Bij de interviews van 'Filosofie Magazine' ontbreekt die eigenzinnigheid; die moet ook wel ontbreken want deze interviews met filosofen zijn afgenomen door uiteenlopende auteurs; een echt karakeristieke stijl kan er daardoor helemaal niet zijn. En dat is jammer. De stijl laat sowieso te wensen over. Maar gebrek aan stijl kan worden goedgemaakt door inhoud, zou je kunnen zeggen. De meerwaarde van de gebundelde interviews lijkt vooral te liggen in de persoon van de geïnterviewde. Die geïnterviewden zijn beroemde, toonaangevende filosofen met klinkende namen als Habezmas, Rorty, Dennett of Baudrillard. Zij zijn dusdanig interessant dat bundeling niet onlogisch lijkt, hun reputaties lijken op zichzelf al garant te staan voor meerwaarde. Maar helaas is dat niet waar. De inhoud van de meeste interviews is toch een tikje teleurstellend. Dat zou kunnen

30

WCS NOVEMBER

1996

Een prachtige vergissing

'•away „.-_

,,-u

Sloterdijk - Ta bowitz - Seart bmer - HarawSy•itard - Toulmin -

B^MuMeée^rM.^tsine "--y-Sloterdij' rd - Dennet /lor - Lyotan jrd-Dennett - Touim

M":- RnrtuiShterdiy. •* Dennet •i - Rort otard - D( abermas - Rorty - Sloterdijk - Taylor - Lyotan \mer - Haraway - Leibowitz - Searie - Steine, Lyotard- Baudrillard - Davidson - Gadamer 'abermas - Rorty - Sloterdijk - Taylor - Lyotarc Steiner - Toulmin - Habermas - Rorty -Sloterdi iterdijk - Taylor - Lyotard - Dennett -' Toulmii mett - Toulmin - Habermas - Rorty - Sloterdij Rorty - Sloterdijk - Taylor - Lyotard - Dennet Lyotard - Dennett - Toulmin - Baudrillarc Steiner - Toulmin - Habermas - Rorty - Sloterdi - Haraway - Leibowitz - Searie - Steiner - TouIm /idson - Ga^ahe&giUm^yBsiiMaWawNitz - Seat Taylor - Lyotard - Toulmin - Habermas - Rort}

komen doordat de geïnterviewde weinig te vertellen had, maar misschien ook wel doordat de capaciteiten van de interviewer tekortschoten om er meer uit te halen. En ik ben bang dat dit laatste toch ook het geval is. Stijl en inhoud staan niet los van elkaar; wie over onvoldoende interviewtechniek beschikt, zal ook niet altijd zo veel uit zijn geïnterviewde kunnen halen. Het is nogal mager en teleurstellend wat de filosofen in deze interviews te melden hebben over bijvoorbeeld maatschappelijke en politieke aangelegenheden. Er zijn wel uitzonderingen. De Duitser Peter Sloterdijk bijvoorbeeld debiteert een nogal speculatieve maar wel spannende theorie over de samenhang tussen new age en het nationaal-socialisme.

Maar de meeste denkers betonen zich niet erg origineel. Vooral van iemand als George Steiner valt nu al voor de zoveelste keer hetzelfde verhaal te beluisteren; een verhaal over jonge mensen die geen dromen heten te hebben, geen hoop meer koesteren, geen prachtige vergissingen meer maken. De jonge mensen van vandaag hebben geen idealen meer, ze zijn vroeg oud en cynisch geworden. Vindt hij. Vroeger, toen Steiner opgroeide, hadden mensen nog idealen, toen werden ze tenminste nog lid van de communistische partij. Een prachtige vergissing, dat moet gezegd. "Het indrukwekkende van de hedendaagse tijd is dat niemand meer gelooft in de verlossende essentie van de geschiedenis." Deze wat bombastische, hoogdravende uitspraak van de Franse filosoof Jean-Frangois Lyotard is volgens de samenstellers van de interviewbundel de leidraad van de interviews. Dat is een wat gekunstelde leidraad, want zoveel samenhang zit er nu ook weer niet in de verhalen. Als ik een leidraad had moeten kiezen, dan was het een andere uitspraak geweest van diezelfde Lyotard. Hij geeft aan dat hij niet zou weten wat hij over politiek moet zeggen. "Niets anders dan wat elk redelijk mens daarover te zeggen heeft: dat je geen oorlog moet maken, moet proberen iedereen werk te geven en dus de werktijd over de gehele wereld moet verminderen, dat je moet proberen het aantal geboorten te beperken. Maar dat ligt zo voor de hand, iedere idioot begrijpt dat binnen twee minuten. Daarvoor hoef je geen filosoof te zijn." (KN)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen