VU Magazine 1997 - pagina 314

Wandelen ,__,^, ,„cfe KOSMOS

"Dit is een schaalmodel van de ERA, de European Robotic Arm. Volgend jaar begint de bouw van de echte arm, die ruim 11 meter lang is. Vanaf het jaar 2000 of daaromtrent gaat hij dienst doen op het internationale ruimtestation, dat de Verenigde Staten, Rusland, Europa, Japan en Canada gaan bouwen. Wij zijn de hoofdaannemer van de arm; in Leiden wordt hij in elkaar gezet en getest. Er werken bedrijven uit heel Europa aan mee. Hij kost circa driehonderd miljoen gulden. De robotarm is in feite een op afstand bestuurbare wandelende tak. Hij kan min of meer zelfstandig lopen over de buitenwand van het ruimtestation. Daarop zitten grijp-punten waaraan de 'hand' van de arm zich vastpakt. De arm heeft een geheugen, waarin de positie van alle grijppunten zit opgeslagen. Zo kan hij zich als het ware blindelings voortbewegen. Vlak voordat de arm zich aan een bevestigingspunt vastgrijpt wordt hij wel geholpen door een videocamera. Door dit 'oog' kan de arm zich beter richten op het doel. De ERA wordt gelanceerd met een Amerikaanse Space Shuttle. Hij zit vast op een Russisch onderdeel van het ruimtestation, dat bij die gelegenheid in een baan om de aarde wordt gebracht. De eerste taak van de robotarm is het plaatsen en uitvouwen van een stel zonnepanelen, dat dient voor de energievoorziening van het ruimtestation. Bij de lancering zitten die zonnepanelen in een pakketje opgevouwen. Nadat de module waarop de ERA is bevestigd in een baan om de aarde heeft vastgemaakt aan het ruimtestation richt de arm zich op, pakt het pakketje vast en brengt het naar het topje van de mast waarop de zonnepanelen worden vast-

18

wcs

SEPTEMBER/OKTOBER

1997

gemaakt. Vervolgens worden ze vastgezet en uitgevouwen. Dan zit het eerste karwei van de arm erop. Later wordt de ERA onder meer gebruikt om inspecties uit te voeren aan de buitenkant van het ruimtestation. Toen in juni die Russische vrachtcapsule botste met het Mir-station en een lek veroorzaakte, was een robotarm als deze heel handig geweest om precies te kijken hoe groot de schade was. Het is de bedoeling dat de arm op het toekomstige ruimtestation ook vrachtjes gaat vervoeren, om de kosmonauten werk uit handen te nemen. De arm beweegt met een maximale snelheid van twintig centimeter per seconde. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat hij ergens tegenaan loopt. Als een botsing dreigt, klinkt op tijd een alarm en gaat de arm vanzelf in een veilige stand stilstaan. De arm kan zelfstandig lopen, maar er zijn altijd mensen die hem in de gaten houden. Binnen in het ruimtestation staat een bedieningspaneel, en ook kosmonauten die buiten een ruimtewandeling uitvoeren kunnen de arm vanaf een afstandje besturen en in de gaten houden. Het is een ingewikkeld apparaat, uniek in zijn soort. Vooralsnog wordt er maar één operationeel exemplaar van gebouwd. Het was een hele toer om plaats te vinden voor alle noodzakelijke mechanica en elektronica. Maar het is gelukt. In het voorjaar van 1999 moet hij worden afgeleverd in Moskou. Daar wordt hij door de Russen op hun module geplaatst, het geheel wordt nog eens getest en dan gaat hij naar de lanceerbasis in Florida, om een plekje te krijgen in de Space Shuttle."

Ir Jeroen Peters, Fokker Space, Leiden Interview: Mark Traa Fotografie: Lenny Oosterwijk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen