Het Calvinisme en de Kunst - pagina 81

81 heid, op den slaat, op de maatschappij en op de wetenschap een andere te doen worden; ons in dezelfde wereld der antieken anders dan de antieken te doen voelen, denken en willen; en ons in dit zuiverder bewuslzyn de y.:£5i(:7<; van Golgotlia en een geheel andere gemeenschap met de unzinlijke wereld te schenken, dan noem ik tegen-Christelijk elke kunstupenbaring, die legen dit doel van den

Christus ingaat; onchristelijk elke kunst, die zich

met

dit doel niet inlaat; maar bevorderen. Ligt nu de legenstelling tusschen de antieke en de Christelijke Ir-vensbescluniwing in tw<'ëerlei: ten eerste in een laten opgaan van den menseh in den kosmos by de antieken, lerwyl het Christendom ons subjectief vrijmaakt en aan onszelven als Centrum

Christelijk

elke

kunstuiting,

van den Kosmos ontdekt;

en

die

ten

dit doel helpt

tweede

in

de belijdenis,

dat

ons ideaal

moet zyn het beeld van Gud te dragen, lerwyl de antieken aan hun goden het beeld van den menscli leenden, dan is elke kunst Christelijk in

—

haar werking, die op deze beide hoofdlijnen de antieke gedachte terugdringt en de Cf. Cahrü:^?:, Die Kunst im Zusamhangder Cull uren t wie kei ung. lie Auflage. Lpz. 1880. Vol III p. i7 en IV. 1 v v. Waarde heeft te dezen hel getuigenis van een man als Pkau, die zoo scherp mogelijk tegen het Christendom overslaat, maar toch erkent: „Wie voll und ganz uns auch ein Rümisches Individunm in seiner specifischen Enlwickelung ersclieinen mag,

Christelijke opvatting steunt.

es begreift sich nur als Stück des Staates^ wiihrend der

moderne Mensch

sicli

als

Glied der Mensehheilerkannt hal. Die abgerundele, in allseiliger FüUe entwickelte Persünlichkeit, die, Welt und Menschheil in sich tragend, auf der Hölie des Gedankens Ihront, wo sie von ihren eigenen Schalzen zehrt und zur Noth die Aussenwell enlbehren kann ist eine Chrisllich-germanlsche Ei-findung, und war damals noch nicht bekannt". L. Pf.\u, Freie studiën, Stutlgart 1866 p. 53ï>.

—

Vergelijke vooral K. Cu. Pla.vgk, Geselz und Ziel der n cueren Kunst enlwickelung im Verglciche mit der Anliken. Stutlgart, 1870. p. 4—14,

en 113—120. "*)

Cf.

1883. p. 4.

G. v.

PoRTiCx, V.

Das Christus-I deal in der Tonkunst. Heilbronn, Bij blad van de Hervorming. 1885. Protestan-

Zie ook

tisme en Kunst. "O Ook Orlando di Lasso was een Nederlander, eigenlijk HdlaiKl !). Lalt er (Delattre) geheeten en uil Bergen geboortig. Hij was in elk (jpzicln Paleslrina's evenknie. Metterdaad had Nederland, reeds eer bet zijn meeslerseliap op hel gebied der schilderkunst veroverde, in .lan van Moers,Dufay, Okkeghem, Cyprian de Rore, Josquin de Pres en Di Lasso zich hel Em-opeesche meesterschap op het gebied der toonkunst welen te verwerven. De wetenschappelüke opvatting der toonkunst is van Nederland nitgegaan. Geheel deze muzikale ontwikkeling was echter, tol zelfs bij di Lasso kerkelijk gebleven, en vandaar, dal ze met hel opkomen van de Reformatie, schier plotseling ons ontging en naar Italir- wierd overgebracht. Cf. Belleumanx, Die Men sural noten und Willaert,

Tactzeichen der 15e und 16e Jahrhundert. Berlin 1858; en Fktis, Biographie nniverselle de musiciens, deux. éd. Paris 1800, in nomine: en vooral Van Oordt, Proeve eener geschiedenis der Miizijk. Doesborgh 1860. '••')

BiLnERDiJK teekenl dezen Dichteradel meesterlijk in \\' in erb loemen. Haarlem 1811. p. 78, 7!>; in Affodillen. Haarlem Isli. p. 1-27; in Nieuwe Mengelingen. Amsterdam 1800. II. p. 179 en Krekelzangen. Rotterdam I8'23. III. Ook in den voorzang, p. 3 romein. Herbarl stelt de Plastiek p. 52. hooger. Zie Herijaiit, Kleinere Philosophische Scliiillen Leipzig I8t;{. I

III.

p.

-1;^):

„Dii- Plastik

ist

die Edelste Kunsl weil ihre Rnlie

den Zuschaucr auf 6

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen