Het Calvinisme en de Kunst - pagina 73

n mensch

en

liet

schoon

dat de zin voor

crkeiniin-^'.

van

l)ildliclikeil"

niet te verliezen, ligt in de „f;<.tlebenbildliclikeit," liet

zelf gt-geven

volkomene ook op

dit

en de

leiroin niet deze „Goltelien-

is.

"') Met dit liiimaniscfren van het schoon hing saam, dat mot het schoun van hooger orde slechts onder den vorm van hel veihevene gerekend wierd, en noch het afgrijselijke der axrax^jóvtx noch de heerlijkheid der èTroC^xvix. tot haar lecht kwam. Rekent men daarentegen niet dit ,rijk der heerlijkheid', dan wurdt

het

terstond

aan

en

het

waarom de knust hoven de natiinr uitgaat, en toch naar het middel gevonden (nn aan het schoon in de materie in Avn geest elk een zelfstandig gehied aan te wijzen, en

verklaard,

lienr patroon werkt;

schoon

is

weer een eigen schoon in beider saamvoeging en dooieeiistieiigeling teeeren; en wordt niet minder de strijd tiisschen hel aestlietisch en ethisch gel)ied in de hoogere synthese van de

God

heerlijkheid opgeheven.

een Geest; zoolang men dus het schoon blijft binden aan de waarshiilen de begrippen van (Jod en Schoon elkaar nit en wordt öf de aesllieliciis ongodsdiensli'.', öf de godsdienstige inensch een vijand van het schoone. Krkeiit men daarentegen, dal de schepping tweezijdig bestaat, zoowel "'*)

is

neming der zinnen,

:

geestelijk als stoiïelijk, en dat het schoon volstrekt niet enkel in de kleuren, lijnen en vormen, maar minstens even zelfstandig in de vormen van ons geestelijk leven uitkomt, dan is deze noodlottige tegenstelling geheel ovei-womien. Door te zeggen :

God is

een Geest; en ook de geest heeft de qnaliteil van een eigen schoon, dun de zoen tusschen Aesthetiek en Religie gevonden.

''')

het

is

Xa zinlijk

—

de verzoening van Religie en Aesthetiek ontstaat dan de strijd tusschen en geestelijk schoon. Of liever nog over de saiimvoeging van het zin-

lijk schoon met wat geestelijk onschoon zou zijn. Gonflict is hierbij niet te mijden. Zoolang de harmonie ontbreekt, komt er telkens botsing. Ei in 'deze botsing nu spreekt het vanzelf^ dat èii uil etliisdi iw uil aestlietisch oogpunt nooit anders mag geoordeeld, of het zinlijk schoon moet voor den oiscli van het geestelijk schoon wijken.

'") Doordien de aeslhetici bijna uitslnileiid iiel zinlijk schoon bespreken, en het geestelijk sclioon bijna geheel builen hun gezichtskring laten liggen, wordt

dit niet

rekenen met den

gebruik protesteert tegen

Christus

natuurlijk.

Toch mag

dit

niet.

Ons spraak-

van het schoon van het geestelijk geliied. Van een daad, die slecht was, zegt men, als 't hart spreekt: „Dat was gemeen, dat was leelijk van "enil" Vai als zelfs van een predikatie als vash^ term het predicaat jnooi", geldt, en men bij een gebed zelfs van „schoon gebeden"' spreekt, dan is dit geen fout. maar een zeer liooge opvalling van onze dorst ook naar geestelijke liarmonie. Kn zoodra men, op dit taaiinstinct afgaande, ook het geestelijk terrein- maar weer aesthetisch gaat bezien, moet de aesthelicus vanzelf op den Christus komen. Niet enkel gelijk Weisse en Carrière het tieden. die op hel wondere kuiislschoon in .leziis stijl en wonderkeus wezen (GAHiihinK, dit uitsluiten

Die Kunsl ini Znsammen bange mit der Cnlturenlw. Bd. III. p. 45), maar door in geheel i\vn Christus de realiseering van het drievoudig ideaal van het Ware, (Joede en Schoone te veieeivn. Ook van hel Schoone: want de Vleescliwordiug, de Verheerlijking

op Tliabor, de Opstanding en de Hemelvaart belieerHem is onze menscli el ij k e na uur verheer-

sclien geheel zijn verschijning, hi lijkt.

blijft

I

Wie nog met ons den inensch eeren,

moet daarom wel

tol

centrum van deze aiirdscbe schepping de slotsom komen, dat ('xik het Schoone in

Christus zijn rijkste ontplooiing vindt.

als het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen