Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 32

,

Afd.

24

Hfst.

I.

§ 13.

III.

VORMING VAN HET BEGRIP.

het heldere begrip allengs op uit een werking in onze denk-

komt

wereld, die aanvankelijk geheel buiten ons bewustzijn omging.

ook

oefent

Een

onbewuste werking reeds invloed op onze handeling.

die

zoekt de moederborst en drinkt, zonder

zuigeling

zwakste besef

het

melk

of die

Toch

hebben van wat of

te

ontkiemt dan eerst het

woord waarmee we

komt

eerst

lieverlee de idee of het

eerst

waar deze idee ons

,

dit

erlangt

be-

eerste

denkbeeld op, dat ons

En

drijft.

en tot handelen aangedreven heeft

bezielt

empirische kennis, inzicht ook

zijn

besef uitdrukken. Uit dit besef

leste, als Vrucht

de knop, en ontluikt; tot ten

zet zich allengs

moeder

die borst of die

Dit besef

besef.

paling door het

van

nog

dien onbewusten ondergrond van ons leven

Uit

is.

zelfs

van

de structuur van de bloem voor

in

ons mogelijk wordt, en ons begrip zich vormt.

Spreekt

kiem

in

men dus aanwezig

in bij

wereld der gedachten

organischen zin, dan was

de eerste in

bezigheid

;

;

buiten.

dien

voltooiden

Bedoelt

ge

begrip " reeds

de

uit

onbewuste

begrip in het

dit

leidde het ons bij onze practische

en trad het ten slotte

naar

die

ons werkte; ontkiemde

schoot het op in de idee

besef;

aandrift

dit „

in

onze vorming van het begrip

daarentegen het „begrip", gelijk het

vorm door

in

u gegrepen werd, dan natuurlijk werd

het eerst aan het eind van dit denkproces waarneembaar, en ontstond het voor u eerst op het oogenblik, dat

gij

het geplukt hebt.

Dit op de Encyclopaedie toepassende vinden

we derhalve

,

dat ook

het begrip der Encyclopaedie niet naar wilkeur door ons gegoten

werd, maar met noodzakelijkheid ontkiemde en zich zelf bepaald heeft.

Ook

begrip

dit

niet

is

een product van onze fantasie, maar

dwong

ons denken het in zich op te nemen. Als zoodanig lag het dus

kiem reeds gereed

begon

te

Maar

neemt

werken

,

ge,

,

in

toen in den menschelijken geest de eerste prikkel waaruit alle encyclopaedische studie voortkwam. gelijk

hier

geschieden

moet,

dit

begrip

in

onderscheiding van de idee, van het woord en van het besef, dan begon het als

dat

gij

zoodanig voor u eerst

te bestaan,

de gedachte, die u dreef, met

van het oogenblik

staan we derhalve voor dit proces den menschelijken geest de behoefte werkte

Genetisch in

"zijn

kennis zekere orde aan

te

af,

helder inzicht gegrepen hebt.

brengen;

niet

,

,

dat oorspronkelijk

om

in

den chaos van

naar wilkeur, maar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen