Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 131
Deel een. Inleidend deel
Afd.
voorlooper van alle
Hfst.
2.
III.
HET HUMANISME.
§ 6l.
empirisch-rationalistische
die
Theologie zou pogen te vernietigen
richting,
door ze
,
123
straks
die
te versmelten in
de Philosophie.
§61. Het Humanisme. Eerst met de i6 de eeuw wordt het streven der nieuwe periode meer algemeen. Tot op Erasmus en Luther had zóó voor
als
,
Groote
,
na Karel den
steeds eenzelfde streven de ontwikkeling der geesten geleid.
De Kerk had
Paganisme
in het
slechts een historisch verschijnsel
gezien waardoor ze eerst wierd vervolgd
;
waarop
ze
door de kerste-
ning van Constantijn de overwinning behaalde; en met welks buit ze
als
maar van het bestaan van het Paganisme het noodwendig en telkens weer opdoemend postulaat van
de
onwedergeboren
had
zich sinds verrijkt
;
natuur,
menschelijke
maakte ze
zich dusver
geen denkbeeld. Ze zag daarom zonder hartzeer de oude classieke
vorming ondergaan
;
rekende oorspronkelijk alleen met haar eigen
practische behoefte aan apolegetische en paedagogische vaardigheid
drong daarna denkend wereldbeschouwing zich
door
uit
in
haar eigen levensschat,
haar eigen wortel
te
om
;
een levens- en
doen opgroeien en zag ;
de Renaissance wel een oogenblik
in
verlegenheid ge-
bracht, maar eindigde toch met na eenig aarzelen ook Aristoteles,
zoo ze waande, met de koorden der Scholastiek, voor de zegekar
van den Christus staan.
te
spannen. Juist
dit echter
Ze had haar ouden vijand
dreigde te licht geacht
;
en,
niet
kwam
herkend
;
haar duur te
het gevaar dat
zonder te weten wat ze deed het paard ,
van Troje binnengehaald. Metterdaad was op het eind der 15^ eeuw de positie der Kerk
dan ook te
Haar assimilatievermogen was
onhoudbaar geworden.
kort geschoten
en toen had ze
,
,
blijven, zich ten deele zelve naar het
om
meester van het terrein te
onwedergeboren leven gecon-
formeerd. Hierdoor boette ze haar religieuse veerkracht en geestelijke frischheid in
zoeken
in
en moest vergoeding voor
,
uitwendige
voor wie die instituten
instituten, niet
het bolwerk dier instituten schier lijdelijk aan
,
en
in
dit zedelijk
bankeroet
schuldige toegeeflijkheid,
meê schragen wilde of aanviel. Achter zag ze het daarom zich veilig wanend ,
dat de Renaissance haar hoogste kringen paga-
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's