Jongstleden Maandag aanvaardde

Amsterdam, 7 Nov. 1890

Jongstleden Maandag aanvaardde de heer Jhr. Mr. W. H. de Savornin L.ohman zijn buitengewoon hoogleeraarschap aan de Vrije Universiteit, met een inaugureele redevoering over de verhouding van het Recht, den Staat en de Overheid.

Reeds op zichzelf was het een opmerkelijk feit, dat nu reeds een der kweekelingen van de Vrije Universiteit als hooglecraar kon optreden. Dit toch is de aangewezen weg om allengs de onderscheidene faculteiten met mannen te bezetten, die uit één beginsel leven, door sympathie des geestes tot saamwerking geschikt zijn, en in een zelfde lijn de ontwikkeling der onderscheidene wetenschappen kunnen bevorderen. Bedenkt men nu dat de Vrije Universiteit eigenlijk pas acht jaar geleden een eenjgszins noembaar getal studenten ontving, en dat nu reeds in Jonkheer Mr. De Savornin Lohman een zoo rijp en degelijk geleerde uit haar kweekelingen den katheder betreedt, dan is er voorzeker oorzaak tot dank.

Geduld moe^t geoefend.

Het jagen van velen, om de katheders > nu reeds te vermenigvuldigen, en er mannen heen te lokken, óiemm op meer sympathie betoonen, is uiterst gevaarlijk.

Christelijke sympathie toch is hier niet genoeg, er moet ook eenheid van wetenschappelijke opvatting onder de hoogleeraren dezer Universiteit zijn, en juist deze laatste eenheid zal men bij de kweekelingen van andere Universiteiten hoogst zelden aantreffen.

Wacht men daarentegen tot er uit onze eigen Universiteit mannen van talent en degelijke ontwikkeling voortkomen, dan groeit deze hoogeschool geleidelijk en is haar geestelijke eenheid voor de toekomst gewaarborgd. s

Doch was reeds daarom het optreden van Jhr. M.-. De Savornin Lohman van eigenaardige beteekenis, niet minder trok het de aandacht door de kloeke, besliste en heldere wijze waarop hij tegenover het Staatsabsolutisme de „Souvereiniteit in eigen kring" handhaafde. d l

Natuurlijk kan een weekblad als de Heraut zulk een rede niet ontleden noch weergeven; en dit behoeft dan ook^niet, daar ze door den druk gemeen wordt. s b k

Toch spreken we onze warme ingenomenheid uit met den even bezadigden als bondigen, en niet minder bescheiden dan afdoenden betoogtrant, waarmee de redenaar zijn pleit gevoerd heeft. a b m z n

De zichzelf genoegzame Staat vernietigt het eigen karakter van het recht, voert onder het etiket van recht slechts wilkeur en dwang in, hefc elk volkerenrecht o l v a op, en is de moord voor alle persoonlijke en burgerlijke vrijheid.

Den wortel van deze onhoudbare theorie s achtte spreker in het Romeinsche recht te liggen, terwijl het Germaansche recht hem nog veel zuiverder overblijfsel vertoonde van het recht dat God in den mensch, als lid van een organisch, in onderscheidene kringen saamhangend, geheel had ingeschapen.

Iets wat echter niet worde verstaan alsof Jhr. Lohman pantheïstisch het recht uit de zich ontwikkelende menschheid naar buiten liet treden; uitdrukkelijk toch erkende hij, dat zonder de autoriteit van Gods Woord ook het Germaansche recht ons niet kan brengen waar we wezen moeten.

Schoon was zijn slot, waarin hij betoogde deswege voor deze studie der beginselen zulk een drang te gevoelen, wijl hij overtuigd Was, dat alleen deze beginselen een bolwerk konden vormen, om ons Nederland voor de verzwelging in den revolutionairen stroom te behoeden.

Jammer slechts dat zulk een rede zoo kort moest zijn en dat daardoor noch het even deugdelijk recht eener republiek naast het vorstengezag tot zijn uiting kwam, noch ook de vertegenwoordiging van het volk kon besproken, als natuurlijke beperking van het gezag der Overheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen