Geen duimbreed?! - pagina 181

O R A N J E : RECTOR IN

OORLOGSTIJD

hem, waarbij deze het gerucht verspreidde dat hij voor de SD ZOU werken. Hij vroeg min of meer wanhopig advies aan zijn vroegere hoogleraar P. A. Diepenhorst, die hem aanried van Schilder excuses te eisen. Maar dat had Schilder bijna een jaar later nog steeds niet gedaan. Daarom deed hij nu een beroep op Oranje om iets in deze zaak te ondernemen. 7 Uiteraard zal Oranje begaan geweest zijn met deze oud-student van hem, maar hij heeft toch in deze kwestie op dat moment niets ondernomen, omdat hij zich geen objectief oordeel had kunnen vormen. Met heel andere problemen werd Oranje geconfronteerd, toen hij in februari 1 9 4 4 met valse papieren als medewerker van de ijzer- en metaalgieterij B. Ubbink en Co. in Doesburg een buitengewoon stoutmoedige reis ondernam langs de kampen waar de Nederlandse studenten te werk waren gesteld, om hun levensomstandigheden in ogenschouw te nemen. Sinds juli 1 9 4 0 trad Oranje als commissaris bij dit bedrijf op. 8 Zijn reis naar Duitsland, waarvoor uiteraard een streng gecontroleerd visum nodig was, kon daarom onder de dekmantel van een aantal serieuze bedrijfsopdrachten plaatsvinden. Het metaalbedrijf Ubbink en Co., gelegen in de Duits-Nederlandse grensstreek, leverde al ver voor de oorlog allerlei machineonderdelen aan belangrijke fabrieken in Duitsland. Tijdens de bezetting werden deze leveranties alleen nog maar opgevoerd. In feite was het bedrijf vrijwel volledig een verlengstuk van de Duitse oorlogsindustrie geworden. Daardoor werd een groot deel van de werknemers (maar niet eens allemaal!) van uitzending naar Duitsland gevrijwaard. Binnen de directie, die nog geheel in handen was van de gereformeerde familie Ubbink, bestond over het werken voor Duitsland grote onvrede. De directie zag echter geen andere mogelijkheid de fabriek draaiende te houden. Daarom werd zo veel mogelijk het verzet tegen de bezetters gesteund. Eén van de directeuren had joodse onderduikers in huis, terwijl zijn fabriek nota bene voor de Wehrmacht en de Luftwaffe werkte. Oranje diende de directeuren in deze ambivalente positie van advies. Omdat de directie in het Derde Rijk over veel belangrijke connecties beschikte, rijpte bij Oranje geleidelijk het plan hiervan gebruik te maken voor het organiseren van een bezoek aan de studenten in de dwangarbeiderskampen, met als hoofddoel hen te bewegen te vluchten of sabotage te plegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen