De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 81

HET PERFIDE

ALBION

genen en slaven, liet hij weten. Om zo mogelijk erger te voorkomen, belegden de Vrijstaatse president en de Kaapse premier in mei 1 8 9 9 te Bloemfontein een ontmoeting tussen Kruger en Milner. Kruger ging schoorvoetend over tot verlaging van de periode van inwonerschap voor het burgerschap en stemrecht van veertien tot zeven jaren. Milner bleef bij de eis van vijf jaren. Het gaat u niet om het stemrecht, maar om het land, verweet Kruger hem bitter. In de maanden daarna 80

ging Pretoria alsnog akkoord met Milners eis, in ruil voor een Engelse belofte van niet-inmenging in de interne zaken in Transvaal. Die werd niet gegeven; Chamberlain begeerde, in Kuypers woorden, 'den wijngaard van Naboth' 1 en de Britse troepenmachten waren al onderweg naar Zuid-Afrika. Op 11 oktober 1 8 9 9 begon de oorlog. De Jameson Raid had in Nederland - net als overal elders - grote opschudding veroorzaakt. De afschuw van Engelands arrogantie werd luid geuit. Opnieuw deed de

n z a v

een beroep op het Engelse volk, dat

in tal van Engelse en Duitse bladen gepubliceerd werd. 2 De gewapende inval van de vermetele vrijbuiter heeft ons 'met bittere verontwaarding vervuld', klonk het daarin. Zij verdient immers 'uit een oogpunt van recht, van moraal en van politiek de scherpste afkeuring. Het is in lijnrechten strijd met de Conventie van 27 Februari 1884'. Wij Nederlanders, 'uit het zelfde bloed gesproten als gindsche Afrikaanders en even fier op hunnen eigen duur verworven vrijheid, beroepen zich op Uw eigen sterk nationaal bewustzijn, dat U dringen moet aan zwakkere natiën gelijke rechten toe te kennen'. Om de sterke gevoelens van sympathie voor de Boeren te kunnen omzetten in concrete hulp stichtte het Hoofdbestuur van de

n z a v

een 'Taalfonds tot behoud en

bevordering van het Hollandsch als volkstaal in de Boerenrepublieken van Zuid-Afrika'. Dit verzamelde alleen al het eerste jaar meer dan 6 0 . 0 0 0 guldens bijeen, dat werd ingezet ter versterking van de verdrukte Afrikaner nationaliteit in het Hollandstalige onderwijs. 3 De intensiteit en omvang van de reactie op de Jameson Raid weerspiegelde de toegenomen betrokkenheid van Nederland met Transvaal. De voorafgaande vijftien jaren waren veel banden gelegd. Meer dan vijfduizend Nederlanders werkten in de Transvaal, als ambtenaar, onderwijzer, beambte bij de

n z a s m

(Nederlandsche Zuid-Afrikaanse

Spoorwegmaatschappij) of anderszins. Kranten en tijdschriften infor-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen