Bijzondere chemie?! - pagina 192

BIOCHEMIE

EN

MOLECULAIRE

BIOLOGIE

van al bestaande cursussen. Het aantal promovendi nam gestaag toe. Er werden analisten aangesteld en na een jaar waren er zo'n 25 studenten op de afdeling bezig met hun doctoraalonderzoek. De enorme belangstelling van studenten leidde zelfs tot wachttijden. Het echte nieuwe laboratorium op de tweede verdieping van de uitbouw, dat jarenlang 'over vijf jaar' klaar zou zijn, werd uiteindelijk in het studiejaar 1 9 7 9 / 1 9 8 0 betrokken. 194 Vanaf zijn aanstelling tot zijn emeritaat in 1 9 9 7 heeft Planta zijn stempel gedrukt op het reilen en zeilen van wat hij altijd bleef beschouwen als 'zijn vakgroep'. Omdat Planta een hekel had aan dierproeven, werd bij het wetenschappelijk onderzoek gekozen voor de gist Saccharomyces cerevisia. Dit gist werd onder andere al honderden jaren gebruikt bij de productie van brood en bier. Het schijnbaar eenvoudige eencellige organisme was enerzijds een karakteristieke eukaryoot (en dus een model voor dierlijke cellen) en anderzijds op eenvoudige wijze te kweken. Bovendien was gist genetisch gemakkelijk te manipuleren. De vraagstelling in de beginfase was: hoe reageren deze cellen adequaat op signalen uit de omgeving? Bekend was al wel dat aanpassing aan omgevingsveranderingen gebaseerd was op de genetische informatie die in de celkern aanwezig was. Ook bestond het vermoeden dat hierbij een groot aantal verschillende genen betrokken was. Om de vraagstelling te concretiseren werd de vorming van ribosomen bestudeerd. Dit zijn subcellulaire deeltjes, samengesteld uit meer dan tachtig componenten

(rRna s

en r-eiwitten), waarop de syn-

these van eiwitten plaatsvindt. Aangezien nagenoeg alle ribosomale bestanddelen worden gecodeerd door afzonderlijke genen, vereist de biosynthese van ribosomen de selectieve en gecoördineerde expressie van een groot aantal genen. Bovendien is de behoefte van een cel aan ribosomen sterk afhankelijk van zijn groeiomstandigheden. Een sneldelende cel die veel eiwitten moet aanmaken, heeft een hoge snelheid van ribosoomvorming. Bij de wisselende omstandigheden blijft de stoichiometrie in de productie van de afzonderlijke ribosoombestanddelen echter gehandhaafd. Het was een zeer complex proces en het is dan ook niet verwonderlijk dat Planta en zijn medewerkers tot ver in de jaren negentig met dit onderwerp bezig waren. De analisten V. C . H . de Regt en C . T . C . Maurer hebben een belangrijke bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Maurer werd in 2 0 0 2 coördinator Veilig-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen