De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 64

CHRISTEL! J K-NATIONAAL

de godsdienstige overtuiging van het volk te schokken, misschien de Universiteit (...) impopulair zou kunnen maken'. Het is overigens zeer de vraag, of dit advies - dat bovendien een sterke nadruk legde op de noodzaak van goed middelbaar onderwijs - in Pretoria veel gewicht heeft gehad. Want nog terwijl Du Toit overzee was, besloot de Transvaalse Volksraad in juni 1889 op voorstel van president Kruger een eigen universiteit te stichten.174 Aan gezant Beelaerts en Kuyper vroeg Kruger vervolgens hulp bij het vinden van een eerste hoogleraar, een jurist, en 'zoo hoog in geleerdheid, als de beste Prof. in Holl. en toch een kind v. God. Mijn volk is Godvreezend, en in dit heilzaam geloof moeten ook onze toekomstige Geleerden opgroeien'. 175 Kuyper ontving Krugers brief via Beelaerts van Blokland, die in een begeleidend briefje schreef: 'de Heer Du Toit, die weder tot Superintendent van Onderwijs is aangesteld, (is) geheel onkundig van dit verzoek'. 176 Kuyper werkte mee en Kandideerde jhr. mr. W. H. de Savornin Lohman, oud-student van de vu. 1 7 7 Maar die bedankte voor een benoeming. Begin 1891 herhaalde Kruger zijn vraag aan Kuyper om hulp en vroeg opnieuw aandrang uit te oefenen op De Savornin Lohman: 'Misschien kan het gelukken aan Uw vriendelijke bemiddeling hem te bewegen [een benoeming alsnog te aanvaarden]. U kent mijne moeilijke positie te midden van onze kerkelijke en politieke verhoudingen. (...) Zijn komst zal voor mij een groote uitkomst en hulp zijn en voor ons land en volk een onberekenbare zegen. Moge mijn verzoek om Uwe welwillende tusschenkomst niet tevergeefsch zijn!' 178 De Savornin Lohman was intussen, in juni 1890, benoemd tot hoogleraar aan de Vrije Universiteit. Kuyper antwoordde Kruger dan ook, dat van hem geen medewerking gevraagd mocht worden 'om stappen te doen, waardoor ik de verwijdering van een mijner ambtgenooten zou bevorderen. Mij houdt voor dat ik daardoor ontrouw zou worden aan de Universiteit, wier brood ik eet en wier belangen ik uit overtuiging dien'. 179 Tamelijk bruusk ging Kuyper echter voort: 'Wat U als ideaal voor de geest zweeft, om nu reeds in Pretoria, op kleine schaal, een Universiteit te openen, is m.i. op dit oogenblik nog onmogelijk, omdat er de mannen nog niet voor zijn'. Er zijn hier wel knappe Transvaalse studenten, maar die zijn 'allen in handen [gevallen] van leidslieden, die nu juist niet willen, wat Gij wilt, maar meeloopen met de ongeloovige we-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen