Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 11

12

E n echter, gering was dit niet. In den met tal van wijgeschenken gevulden

pronaos van D e l p h i ' s tempel stond met gulden

letters gebeiteld het: rvuSi

(TXVTÓV,

ken U zeiven. ) O f de dui20

zenden en duizenden, die van heinde en ver optogen o m het beroemde grepen

orakel te vragen,

hebben?

den diepen zin dier woorden be-

Ik betwijfel het, M . H . E n toch zijn het juist

die woorden, die het scherpst de tegenstelling aangeven tegenover die

de zooeven U door mij geschilderde richting. strooming

die

bijna

het

Tegenover

geheele uitwendige

leven

der

G r i e k e n vervulde, die steeds op het uiterlijke den blik vestigen deed, en deed zoeken den glans van het oogenblik,

tegenover

die neiging o m daarhenen te leven als de planten en bloemen, die van zichzelf niet weten en zichzelf niet kennen, spreken

zij

het juist uit, dat den menschen van noode is, zichzelf te kennen, na te speuren de diepere roerselen hunner ziel, na te gaan de gangen huns levens, hun w o r d i n g , hun einde. En

het is deze tegenstelling

die de geheele Grieksche ont-

w i k k e l i n g omvat en beheerscht. A a n de eene zijde het uiterlijk met zijn glans, maar ook met zijn schijn; en daartegenover zich terugtrekken

een

in de diepten der menschenziel, en vandaar

uit naspeuren de gangen des levens. Inderdaad, er is nauwelijks grooter

contrast

denkbaar:

daar

een vroolijk uitgaan tot den

zonnigen glans van de uiterlijke bekoringen van het G r i e k s c h e wezen

en werken, hier een

raadselen

ernstig indringen in de mystieke

van den kosmos en van des menschen zijn. Ja, een

zich afzonderen van de massa, een in die afzondering zich bezighouden met des

levens verborgenheden,

den geest der denkers oppervlakte

van

het

dat is het, wat dreet

en dichters, die dieper gingen dan de

gewone

ê$t&<r»(uiv ëfieauTÓv, ik heb

leven.

W a t HERACLITUS z e i d e :

mij zeiven doorzocht, 21) het klinkt

als een antwoord dier edelen op den eisch van A p o l l o ' s t e m p e l : Tw$i trxvTÓv, ken u z e i v e n ! Z o o is het dan ook vooral de philosophie, de vóór-Aristotelische, die bijna geheel door deze richting beheerscht wordt. M e n zou haar — zoo w o r d t gezegd — in kunnen deelen in drie perioden: de kosmologische, de anthropologische en de systematische; - ) en al w o r d t deze indeeling 2

lang niet door allen aanvaard, toch zijn de meesten het er over eens, dat hare eerste periode zuiver physisch was 3). Daartegen2

over wijst JOEL er in zijne interessante verhandeling ) op, hoe 24

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen