Dertiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 52

"gen zullen denken: Het streven om de Staatsuniversiteiten los te maken van den Staat is ijdel; maar dit is de vraag niet, wij stellen daartegenover de Vrije Universiteit als beginsel. Wij mogen niet nalaten de algemeene vi^aag te stellen: Als Christenen steunen wij de Vrije Universiteit, opdat ons volksleven doordrongen worde van het beginsel van de vreeze des Heeren als bron der eeuwige wijsheid. Wij komen met die wetenschap niet alleen tot ons volk, maar ook tot de overheid. Wij zijn niet tevreden, als men ons ongehinderd late werken ; onze arbeid voor het Nederlandsche volk is ijdel, als wij aflaten van den eisch, dat de overheid den weg der gehoorzaamheid bewandele, en pacificatie zal niet komen, voordat zij aan dien eisoh gehoor geeft. Op de vraag thans gesteld is geen algemeen antwoord te geven. Wij bepleiten thans eene Vrije Universiteit; het past ons te erkennen, dat dit niet altijd gedaan is. Stahl, door Groen dikwijls aangehaald, leerde, dat de overheid de roeping heeft om te zorgen voor de nationale opvoeding. En Stahl was een Christenstaatsman. In de dagen der reformatie stond het begrip vast, dat de overheid de Christelijke religie tot meerdere eere Gods had te bevorderen. Krachtens deze opvatting werden van overheidswege Universiteiten gesticht en onderhouden. Onze zienswijze is wel in dit opzicht veranderd; toch kunnen wij niet stellen, dat de overheid tegenover de wetenschap eene louter lijdelijke houding heeft aan te nemen. Er kunnen tijden zijn, waarin men geprikkeld wordt tot stichting van eene inrichting voor Hooger Onderwijs, gelijk vóór -dertien jaren, toen de Vrije Universiteit geboren werd, gedragen door den steun en het gebed van duizenden. Maar die prikkel is er niet altijd geweest. En is er die niet, dan moet de overheid in dezen wel optreden. Geldelijke steun van- de zijde der overheid is dan noodig. Zij heeft er mee te maken, want het Hooger Onderwijs behoort tot het leven, en het leven te beschermen is de roeping der overheid. Het ideaal is zeker, dat het volk, zonder eenigen steun of prikkel, het Hooger Onderwijs ter hand neemt. Kan daarom eene openbare Universiteit gemeden, dan behoort het te geschieden. Stahl leert, dat de overheid Christelijk moet zijn en dat al hare inrichtingen van onderwijs op de Christelyke confessie gegrond zullen zijn; maar gaat de overheid een onchristehjken weg op, dan geeft zij natuurlijk geen Christelijk onderwijs, maar steunt de ongeloovige wetenschap. Noch het een noch het ander is wenschelijk. Ook al ware de overheid Christelijk, dan pleiten wij nog voor de Vrije Universiteit; want de Staat mag alleen optreden als steun voor de Universiteiten als vrije corporation. Dan alleen krijgt men Universiteiten, die van één beginsel uitgaan, waarin de eene faculteit de andere steunt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen