Veertiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 58

Lvni het geval is, dan by de wetenschappen, die zich met onstoffelijke voorwerpen bezighouden. Wil men bijv. nagaan, wat warmte is en den ouderlingen samenhang verklaren der verschijnselen op het gebied van warmte, dan neemt men zijn toevlucht tot de hypothese, dat ieder lichaam bestaat uit moleculen en deze weer uit atomen, die voortdurend elkander af stoeten en aantrekken. Te dichte aantrekking heeft eene afstooting ten gevolge, waardoor de moleculen in een voortdurend trillende beweging geraken. Dit is de hypothese der natuurkundige wetenschap met betrekking tot de warmte, en deze hypothese als uitgangspunt aannemende, heeft men de verschillende verschijnselen in haar samenhang zoeken te verklaren. Zijn er dan evenwel weer verschijnselen, die men niet kan verklaren, dan zoekt men weer naar een nieuwe hypothese. Blijkt nu niet uit eene beschouwing van wetenschap in dit licht, dat men absoluut zonder geloof er niet kan komen? Immers de hypothese neemt men ook door geloof aan. Spreker eindigt met de vraag: of het niet op onzen weg ligt, dat tot wetenschap niet alleen behoort de"" kennis van het wezen der dingen, maar ook de kennis van hun onderling verband. Prof. GEESINK betreurt het eveneens, dat er geen tegenstanders voor den dag komen. Toch werken we rustig voort; na weinige jaren zullen zij beginnen te gevoelen, dat publieke bestrijding van onzen invloed voor hen noodzakelijk is. Hij heeft allen lof voor het referaat, doch maakt deze bedenking, dat z. i. door Prof. Bavinck de grens tusschen geloof en wetenschap al te streng is getrokken. Spreker verkeert nog onder het machtige woord van Dr. Kuyper: , Verflauwing der grenzen" ;'maar evenzeer is hij ook bevreesd voor het optrekken van Chineesche muren. De beschouwing van zijn geachten ambtgenoot Bavinck over geloof en wetenschap, welke saamhangt met de theorie van kennis, aöht hij, Dr. Bavinck houde het hem ten goede, eer Eoomsch dan Protestantsch. Want metterdaad trekt men zoo scherp de grenzen op Poomsch terrein. In de theorie der kennis van de kerk van Rome is een zeker scepticisme. De menschelijke rede kan geen kennis krijgen omtrent de bovenzinnehjke dingen. Deze moeten geopenbaard. De tegenstelling tusschen bovenzinnelijke en zinnelijke dingen blijft bestaan. Prof. Bavinck zeide, dat aan deze theorie door het Pi'otestantisme niets is toegevoegd. Dit nu bestrijdt spreker; want waar Eome de grens trok tusschen priesters en leekeu; brak het Protestantisme dien muur weg, om door het dogma van het algemeen priesterschap der geloovigen een andere grens te trekken, n.l. die tusschen de wedergeboren menschheid, het volk Gods, en de kinderen der wereld. En nu is het waar, dat een onwedergeboren mensch ook een rede heeft; maar daarin heeft een zeer onzuivere afspiegeling der dingen buiten hem plaats.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen