Jaarboek 1986-1987 - pagina 59

held. Het best is deze stelling te adstrueren aan het riskante levensgedrag. Hoe zou het anders mogelijk zijn dat men deelneemt aan formule-1 races, of aan bergbeklimmen. Ook blijft men roken ondanks de reeds bestaande chronische bronchitis, en alcohol gebruiken, ondanks de al tot uiting gekomen zijnde levercirrhose. Om nog maar niet te spreken van het gebruik van hard drugs.'^ Een spanning, die de arts niet kan oplossen zonder daarbij de patiënt te betrekken. Samen met de patiënt moet de beslissing genomen worden. Het vereist van de arts een eerlijke en verstaanbare informatie aan de patiënt. Op zich is deze al niet eenvoudig te geven, omdat de patiënt zulke informatie op verschillende manieren kan verwerken. Als het goed is, eindigt zo'n beshskundig proces in een 'informed consent', de toestemming na informatie, een uit de ethiek van de klinische research overgenomen begrip. Dit betreft dan de therapie van een bepaalde aandoening. In de klinische research heeft dit begrip een veel groter gewicht omdat daarbij het belang van de patiënt niet altijd op de eerste plaats staat. Het komt mij dan ook beter voor, de problematiek van het informed consent bij de bespreking van het klinisch wetenschappelijk onderzoek te behandelen. Er is echter één punt van verschil tussen een informed consent bij het therapeutisch handelen en bij het kinisch wetenschappelijk onderzoek, namelijk die situatie, waarin de patiënt door zijn conditie het informed consent niet kan begrijpen of niet kan beantwoorden, wat bijvoorbeeld het geval is bij de comateuze patiënt. Dan zal de arts handelen naar zijn beste kennen en kunnen, en dus voor de patiënt de beslissing over de therapie nemen. Niet handelen zou schadelijk voor de patiënt kunnen zijn. Het gaat hier om de zorg, waarin de patiënt centraal staat. Bij het wetenschappelijk onderzoek gelden andere overwegingen. Zo op papier lijken dit waterdichte regels. De beslissing tot het handelen is voor de arts echter niet zo eenvoudig. Steeds weer zal hij zijn doen en laten moeten analyseren. Is het wel goed wat ik doe, kan het beter of is er een ander, die het beter zou kunnen doen? Hoe moeilijk het is om te weten wat goed is in de therapie komt duidelijk tot uiting in een geval, dat door Schwartz wordt beschreven. Het betrof een patiënte bij wie het hart onvoldoende werkte en die daardoor in een diepe shock kwam, met als gevolg dat de nieren hun werking verloren. Deze situatie is bij artsen maar al te zeer bekend. Er zal ogenblikkelijk gehandeld moeten worden. Anders gaat het leven van de patiënt verloren. De patiënte weigerde echter behandeling tot ontsteltenis van de dokter. De ondeskundige beslissing van de patiënte bleek juist. Zij herstelde spontaan'*! Als wel was ingegrepen, was de patiënte waarschijnlijk eveneens hersteld. ledere arts kent voorbeelden van deze aard uit eigen ervaring. Ook al is informed consent verkregen, dan nog blijft de arts verantwoordelijk voor de therapie. De patiënt is in deze fase van het geneeskundig handelen immers niet alleen subject, maar ook object. De vraag die zich aan de arts voordoet is niet uitsluitend welke behandeling aangewezen is, maar ook of er nog andere mogelijkheden zijn. Zelfs en vooral ook moet er wel behandeld worden. Deze laatste vraag 57

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen