Jaarboek 1988-1989 - pagina 45

De titel van mijn rede, de vele gezichten van de statistiek, behoeft nauwelijks enige nadere toelichting. Immers velen onder u zullen wel eens met statistiek in aanraking zijn gekomen, doch ongetwijfeld steeds op geheel eigen wijze. Dat is geen wonder, want statistiek als wetenschappelijk discipline is nog betrekkelijk jong ,maar als instrument van data-interpretatie en -beschrijving is het al oud en wijd verbreid. Ter illustratie noem ik een paar van die toepassingen: levensverzekeringswiskunde (1), planning van experimenten in de landbouw, tijdreeksen in de economie, erfelijkheidswetten in de biologie, de analyse van metingen aan prehistorische schedels, etc. Het idee dat statistische methoden op velerlei terrein toepasbaar zouden zijn, stamt uit het grijs verleden. In zijn "Essai philosophique sur les probabilités", uit 1814, verbond Laplace (2) deze toepassingen rechtstreeks met het welzijn van staten en volkeren. Dat grootscheeps statistisch onderzoek in de zestiger en zeventiger jaren van deze eeuw (3) de beslissende stoot heeft gegeven voor het leggen van een direkt verband tussen roken en longkanker, en daarmee een bijdrage kon leveren aan de volksgezondheid, is dus geheel in lijn met de door Laplace uitgesproken verwachtingen! Het wiskundig niveau van de eerste statistische methoden, zo omstreeks het begin van deze eeuw, was niet bijzonder hoog. De praktische probleemstelling stond voorop; gezond verstand en een goede intuïtie waren de belangrijkste wapens van de statistici van het eerste uur. Pas met het werk van R.A. Fisher, J. Neyman, A. Wald en L. LeCam, in de halve eeuw tussen 1920 en 1970, is de wiskunde gaandeweg een steeds grotere rol in de ontwikkeling van de statistische methodologie gaan spelen. Maar nog steeds is lang niet iedereen overtuigd van het belang van wiskunde voor een gezonde beoefening van de statistiek. In 1946 werd in ons land als eerste hoogleraar in de mathematische statistiek, D. van Dantzig benoemd aan de Universiteit van Amsterdam, al luidde zijn leeropdracht nogal kryptisch "Leer der collectieve verschijnselen". Lang voordien werd er echter aan verschillende Nederlandse hogescholen en universiteiten onderwijs in de statistiek gegeven door docenten in de toepassingsgebieden, zoals de economische- en landbouw wetenschappen. Het ledenbestand van de Vereniging voor Statistiek, de beroepsvereniging voor statistici in ons land, weerspiegelt ook nu nog dezelfde gespletenheid: slechts een minderheid van de leden heeft een wiskundige opleiding genoten. Er is dus niet alleen een grote verscheidenheid in toepassingen van statistiek, maar al evenzeer in de wiskundige diepgang, waarmee het vak wordt beoefend. Naast de mathematisering van de statistiek zijn ook andere verschuivingen opgetreden, met name in de centrale vraagstellingen. Over die verschillende gezichtspunten en enige daarmee samenhangende ontwikkelingen wil ik vandaag wat nader uitweiden. Ik zal dat doen aan de hand van de chikwadraat-toetsen voor aanpassing (of in vakjargon, voor "goodness-of-fit"), en wel om drie redenen: 43

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen