Jaarboek 1989-1990 - pagina 24

Over de VU kan niet gesproken worden abstraherend van de ontwikkeling van het hoger onderwijs in Nederland, althans niet voor de periode sinds 1960. En de vraag naar de VU in de jaren ’90 kan niet beantwoord worden zonder interpretatie van wat er met het Nederlands universitair stelsel aan de hand is. In het bestek van dit verhaal kan ik die interpretatie alleen in grote lijnen beproeven. Een algemene en passende typering van de veranderingen van het Nederlandse we­ tenschappelijk onderwijs in de afgelopen decennia is modernisering, en wel mo­ dernisering van het negentiende-eeuwse stelsel. Die modernisering heeft een aantal componenten. Het moderniseringsproces kan alleen achteraf geconstrueerd wor­ den, want de belangrijkste actor erin is de overheid en die opereert weinig syste­ matisch. Eerste component was schaalvergroting. De VU is een goed voorbeeld van wat er kwantitatief in de afgelopen decennia gebeurde. Een paar cijfers ter adstructie: 1960

1970

1980

1989

aantal eerstejaars index 1960 = 100

498 100

1963 394

2308 463

3025 607

aantal doctoraalexamens *) index 1960 = 100

161 100

466 289

998 620

_

aantal promoties index 1960 = 100

24 100

43 179

72 300

131 546

personeelsformatie in fte’s index 1960 = 100

750 100

1900 253

3050 406

2663 355

*) 1989 niet opgenomen omdat sinds 1986 doctoraal examens oude en nieuwe stijl voorkomen. Opmerkelijk is dat de groei van het aantal studenten in de jaren ’70 doorging, maar dat behalve voor de gespecialiseerde en kostbare opleidingen zoals Geneeskunde en Tandheelkunde geen numeri fixi werden ingesteld, ook niet toen in de tweede helft van de jaren ’70 het einde van budgetgroei werd aangekondigd. Met behulp van het inmiddels ontwikkelde normatieve financieringsstelsel werd verschuiving van studentenaantallen tussen instellingen en faculteiten met middelenreallocatie gevolgd. De universiteiten aanvaardden welbewust schaalvergroting en hoger on­ derwijs voor velen, zelfs toen de politiek - in afwijking van de gedragslijn voor het overige onderwijs - tot plafondfinanciering overging. De tweede component was wat ik organisatievorming wil noemen. De Nederlandse universiteit was voor 1960 een staatsgereguleerde hooglerarenuniversiteit, in Hum-

22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen