1901-1902 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 11

7 in hunne ware wezenlijkheid ons te doen kennen. Gesteld de dingen waren anders, ook onze zintuigen zouden anders aangelegd zijn. Wij gelooven niet alleen dat de dingen buiten ons bestaan, maar ook dat zij werkelijk zóó zijn, zooals zij zich aan ons voordoen, zooals wij ze waarnemen. Objectief te bewijzen is dit niet, maar toch zijn wij er verzekerd van, m. a. w. wij gelooven het. Op welken grond, door welke geloofwaardige getuigenis wij het gelooven, zullen wij aanstonds bespreken, — genoeg, dat aan al ons weten geloof moet voorafgaan; dat ons weten rust op geloof. Van objectief toereikende verzekerdheid — van evidente kennis is derhalve geen sprake. Alle waarheid is subjectief. De z. g. objectieve verzekerdheid rust op een subjectief voor waarhouden; onze z. g. exacte kennis rust primair op geloof. Wij nemen niet waar met onze zintuigen, maar waarnemen is eene psychische functie, eene functie van ons hoogst bewustzijnsvermogen, van ons apperceptie-orgaan. Al brengen onze zintuigen de beelden goed aan, dan is dit nog geen bewijs, dan geeft ons dit geen zekerheid dat er goed waargenomen wordt. Ook aan ons apperceptie-orgaan mag niets haperen zullen wij verzekerd zijn, dat wij juist waarnemen Doch eerst nog iets anders! Ook de verbinding tusschen ons perceptie- en ons apperceptie-orgaan moet in orde zijn, zal onze waarneming goed zijn. Zoo kan er gewaarwording bestaan zonder waarneming. Een voorbeeld. De Emmaüsgangers, heden met goede oogen — immers zij zagen en hielden den weg, liepen nergens tegen aan, zagen ook Jezus maar kenden Hem niet, niettegenstaande Hij een oude bekende was. Waarom kenden zij Hem niet? Wij lezen: „hunne oogen werden gehouden, dat zij Hem niet kenden." Hoe kan dat? Wij nemen aan dat dit door een wonder geschiedde. Maar is dit ook psychologisch te verklaren? Komt er in de pathologie een analogon voor van het optisch verschijnsel, dat men ziet en niet ziet? De hysterie is eene ziekte, waarin dergelijk verschijnsel meermalen voorkomt, zoodat de beelden als in de perceptie-laag blijven hggen en niet tot het bewustzijn doordringen en wel het liefst als de lijder er de aandacht op vestigt, en wij weten dat de geest der Emmaüsgangers vol was van den persoon des Heeren. Bekend is dat de hysterie of hever de hysterische verschijnselen door eene emotie tot stand komen; en ook de Emmaüsgangers waren de laatste dagen zeer geemotionneerd geweest. Het zien en niet-zien van deze discipelen des Heeren heeft dus groote overeenkomst met wat wij bij hysterie waarnemen, nam. de verschuiving van het psychisch leven naar het onbewuste. De hysterie vertoont immers de neiging om geestesprocessen, die bij den normalen mensch met bewustzijn gepaard gaan, onbewust te doen wor-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen