1947 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 21

15 een stereotype instincthandeling, die ook w o r d t uitgevoerd w a n n e e r andere voorwerpen bij het nest liggen. Hoef stereotyp ze is blijkt wel daaruit, dat, w a n n e e r het ei van den snavel rolt, meestal de beweging eerst voltooid w o r d t vóór het ei opnieuw w o r d t ,,geschept". D e beweging w o r d t in zijn typischen vorm geheel in een verticaal vlak uitgevoerd. Dit ziet men duidelijk w a n n e e r ze zonder ei voor den snavel w o r d t voltooid. W o r d t het ei echter getransporteerd, dan treden bovendien horizontale bewegingen op, geïnduceerd door tactiele van het rollende ei afkomstige prikkels, w a a r d o o r dit meestal voor den snavel blijft liggen. W e hebben hier met een samengestelde reflex te doen. Stereotype beweging en reflex geven dus samen de onder normale omstandigheden optredende reactie. (Fig. 3 ) .

Figuur 3. Het in het nest rollen van een ei door de grauwe gans (Anser anser L), Links is door een pijl de stereotype intinctbeweging, rechts de reflectorische balanceerbeweging door een dubbele pijl aangegeven. Schets ontleend aan foto's van LORENZ en TINBERGEN. 6. T o t welke wonderlijke opvattingen de meening, dat het leven een totaliteit van zoo specifieken aard is, dat men het per se met a n d e r e methoden moet onderzoeken dan de andere n a t u u r w e t e n schappen gebruiken, kan leiden, blijkt uit de door sommige h o 1 i st e n gekoesterde denkbeelden. Niet alleen zouden de physische en chemische methode ontoereikende hulpmiddelen voor het biologisch onderzoek zijn, maar men wenscht zelfs een aparte biologische mathesis. N u moet direct w o r d e n toegegeven, dat een zeer complex, maar harmonisch verloopend phaenomeen soms door een mathematische formuleering scherper omlijnd wordt dan door een verbale beschrijving. Bij deze formuleering w o r d e n dan evenwel toch weer bepaalde eigenschappen n a a r voren gebracht; terwijl de variabelen, constan-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen