1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 131

EEN KWARTEEUW COSMOLOGIE

115

zijn het voornamelijk die de mist vormen, welke voor de waarnemende astronoom zulke grote moeilijkheden oplevert en die ook de oorzaak is dat wij een belangrijk deel van de Melkweg niet kunnen zien. Het interstellaire gas is buitengewoon ijl: gemiddeld is de dichtheid zo klein dat zich slechts 105 atomen in een lucifersdoosje zouden bevinden. Ter vergelijking diene dat binnenin een ster zoals de zon de dichtheid overeenkomt met een aantal van 102* atomen in een lucifersdoosje. In verhouding tot de dichtheid van de sterrematerie is die van het interstellaire gas dus wel zeer, zeer klein; maar hier staat tegenover dat het volume van dit gas heel uitgebreid en bij gevolg de totale massa zeer groot is. Hieraan moet het worden toegeschreven, dat niet de sterren, maar het interstellaire gas de Melkweg regeert. Het regelt en controleert de bewegingen van de sterren. De moderne astronomie is ervan overtuigd, dat de interstellaire materie ook de geboorte van de sterren en de manier waarop zij zich ontwikkelen, beheerst. Deze enorme schijf van interstellair gas en sterren, die wij het Melkwegstelsel noemen, is in beweging; zij draait rond als een groot wiel. De zon die zich, zoals gezegd, dicht aan de buitenrand van het systeem bevindt, heeft daarbij een snelheid van 450 km/ sec. Ondanks deze grote snelheid heeft zij 200.000.000 jaar nodig om haar baan eenmaal af te leggen. De bewegingen van de sterren in het Melkwegstelsel vertonen een zekere overeenkomst met die van de planeten in ons zonnestelsel; het verschil is echter, dat zich bij het Melkwegstelsel niet een grote massa in het middelpunt bevindt die met de zon vergeleken kan worden. Hoe is dit sterrenstelsel waartoe de zon behoort, nu tot zijn tegenwoordige vorm en samenstelling gekomen ? De astronomen zijn over het algemeen van mening, dat de Melkweg zijn levensloop is begonnen als een roterende platte schijf van gas zonder sterren. De diameter moet toen ook reeds ongeveer 60.000 lichtjaren hebben bedragen, maar de dikte zou slechts 10 lichtjaren zijn geweest. Het is waarschijnlijk, dat er van den beginne af of reeds spoedig daarna kleine storingen of onregelmatigheden in de bewegingen van gedeelten van dit gas waren. Zulk een platte „pannekoek" is instabiel ten opzichte van de zwaartekracht. Zijn er kleine onregelmatigheden, dan zullen deze door de aantrekkingskrachten worden vergroot. Het gevolg zal dan zijn, dat zulk een gasmassa in een aantal wolken uiteenvalt. Jeans had dit reeds voorspeld, en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen