1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 292

240

A. L JANSE DE JONGE

schrijven. Ideler kan gezien worden als een voorloper van de psychogene richting in de psychiatrie. Hij was in klinisch en zuiver psychiatrisch opzicht veel meer een leerling van Langermann dan van Heinroth. De psychogene richting in de psychiatrie heeft veel te danken aan een drietal figuren, in chronologische volgorde George Stahl, Langermann en Ideler. Het is wel de moeite waard even in het kort bij de twee eerstgenoemden stil te staan, juist omdat deze door hun werk een grote invloed op Ideler hebben uitgeoefend. De naam van Georg E. Stahl, die van 1660 tot 1734 leefde, is nog in de geschiedenis van de psychiatrie levend. Stahl is jaren lang hoogleraar geweest in de geneeskunde aan de universiteit van Halle. Zijn belangrijkste werk is „Theoria medica vera", dat gepubliceerd werd in 1707 en waarin hij de geestesziekten beschreef. Ondanks zijn diep religieuze instelling trachtte hij als empiricus zonder theologische praeoccupatie de psychiatrische problemen te benaderen. Hij heeft op dit terrein bijzonder geavanceerde meningen en in zeker opzicht kan hij gezien worden als een voorloper van de latere neurosenleer. Stahl heeft er als eerste op gewezen dat bepaalde geestesziekten een organische lichamelijke oorzaak hebben en andere een emotionele psychologische. Ideler heeft in 1831 het bovengenoemde werk van Stahl opnieuw in het Duits uitgegeven. Zilboorg merkt in zijn bekende „History of medical psychology" op, dat de invloed van Stahl in Frankrijk groter was dan in Duitsland. Vooral de universiteit van Montpellier, waar later Pinel zijn onderwijs gaf, had belangstelling voor de fundamentele opvattingen van Stahl. De tweede figuur die ik noemde is J. A. Langermann (1768—1832). Ook deze man is bekend gebleven omdat hij de psychogene oorsprongen en oorzaken van de geestesziekten handhaafde in een tijd die steeds materialistischer ging denken. Hij was ook een van de eersten die wees op de noodzaak van een systematische welomschreven psychotherapie. Langermann stond in contact met de grote geesten van zijn tijd, Fichte, Goethe en Schiller. Hij was de stichter van de eerste psychiatrische kliniek in Duitsland, Sankt Georg in Bayreuth, waarvan hij directeur was van 1805 tot 1810. Hij bestreed de vaak wrede maatregelen die ten opzichte van geesteszieken genomen werden. Voorts was hij een warm voelende enthousiaste leermeester en een van de grootste diensten die hij aan de psychiatrie bewees was dan ook zijn onderwijs in de medische psychologie aan een kleine groep van geïnteresseerde jonge mannen. Een van deze jonge mannen was onze

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen